بحران غذا

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت، درباره امنیت غذایی جهانی پس از جنگ اوکراین، سخنانی ایراد کرد که در ادامه می توانید متن این سخنرانی را مطالعه کنید.

آنتونیو گوترش: دو هفته پیش، از منطقه ای در ساحل آفریقا بازدید کردم، در آنجا با خانواده هایی برخورد کردم که نمی دانستند وعده بعدی غذایشان را از کجا باید تامین کنند. آنها دچار سوءتغذیه ای حاد بودند که اگر درمان نشود می تواند منجر به مرگ شود. کمبود مواد غذایی در این مناطق در حال افزایش است و همه روزه تعدادی از دام ها و حیوانات از گرسنگی می میرند. اینها تنها مردم جهان نیستند که با این مشکل مواجه هستند. در حال حاضر آمار جهانی گرسنگی به بالاترین حد خود از سال ۲۰۱۴ رسیده و ظرف دو سال گذشته، تعداد افرادی که شدیداً از ناامنی غذایی رنج می برند دو برابر شده است و از ۱۳۵ میلیون نفر به ۲۷۶ میلیون نفر رسیده. بیش از نیم میلیون نفر نیز در شرایط قحطی زندگی می کنند که این آمار نیز ۵۰۰ درصد افزایش داشته.

وضعیت اضطراری تغییرات آب و هوایی، یکی از عوامل افزایش گرسنگی جهانی است. در طول دهه گذشته، ۱/۷ میلیارد نفر، یعنی حدود ۲۳ درصد از مردم جهان تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی شدید قرار گرفته اند. مورد بعدی شوک اقتصادی ناشی از همه گیری کووید-۱۹ بود که ناامنی غذایی را تشدید کرد، درآمدها را کاهش داد و زنجیره تامین غذا را مختل نمود. حالا نیز جنگ بین روسیه و اوکراین همه این عوامل را تشدید کرده. این روزها رهبران جهان به من می گویند، می‌ترسند جنگ در اوکراین این وضعیت خطرناک را به فاجعه تبدیل کند و ده ها میلیون نفر را به طرف ناامنی غذایی، سوءتغذیه، گرسنگی و قحطی انبوه سوق دهد.

اوکراین و روسیه تقریباً یک سوم گندم و جو و نیمی از روغن آفتابگردان جهان را تولید می کنند. روسیه و بلاروس نیز مقام دوم و سوم تولید پتاس که یک عنصر کلیدی برای تولید کود شیمیایی است را در دست دارند. اگر افزایش قیمت کود شیمیایی در اثر جنگ اوکراین ادامه پیدا کند، بحران گندم و روغن پخت و پز می تواند قیمت بسیاری از مواد غذایی دیگر از جمله برنج را بالا ببرد و میلیاردها نفر را در دنیا تحت تأثیر قرار دهد. در همین مدت کوتاه پس از شروع جنگ اوکراین، قیمت جهانی غذا نزدیک به ۳۵ درصد، کود شیمیایی بیش از۵۰ درصد و قیمت نفت تقریباً ۶۰ درصد افزایش یافته است. در حالی که اکثر کشورهای فقیر جهان، فاقد امکان مالی برای مهار ضربه این افزایش های عظیم هستند. این کشورها نمی توانند وام بگیرند زیرا بازارهای مالی به روی آنها بسته است. کسانی که می توانند وام بگیرند، باید نرخ های بهره بالایی پرداخت کنند که آنها را در معرض خطر بدهی سنگین و نکول اقساط وام ها قرار می دهد.

ما اگر امروز مشکل جنگ اوکراین را حل نکنیم، در ماه‌های آینده با شبح کمبود جهانی غذا مواجه خواهیم شد که تأثیر مخربی بر خانواده ها خواهد داشت. ممکن است میلیون ها زن و کودک دچار سوء تغذیه وکوتاهی قد شوند. ممکن است دختران از ادامه تحصیل منصرف و مجبور به کار یا ازدواج زودهنگام شوند. خانواده ها ممکن است فقط برای زنده ماندن، مجبور به کوچ های خطرناک در سراسر دنیا گردند.

البته در دنیای ما غذای کافی برای همه وجود دارد، به شرط اینکه متحد و با هم عمل کنیم. من پنج گام فوری برای حل بحران غذا در کوتاه ‌مدت و جلوگیری از فاجعه در بلند مدت را به دولت‌ها و موسسات مالی بین‌المللی پیشنهاد می کنم. گام اول اینکه ما باید فوراً فشار بر بازارها را با افزایش عرضه مواد غذایی و کود شیمیایی کاهش دهیم. نباید محدودیتی در صادرات وجود داشته باشد و مازاد آن باید در اختیار نیازمندان قرار گیرد. روسیه باید اجازه صادرات ایمن و مطمئن غلات ذخیره شده در بنادر اوکراین را بدهد. مواد غذایی اوکراین و کود روسیه باید بدون محدودیت به بازارهای جهانی برسند. من با فدراسیون روسیه، اوکراین، ترکیه، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و چندین کشور کلیدی دیگر در رابطه با این موضوع تماس های زیادی داشته ام، اما هنوز راه زیادی در پیش است. پیامدهای پیچیده امنیتی، اقتصادی و مالی نیازمند حسن نیت همه طرف ها برای دستیابی به یک بسته توافقی هستند. من وارد جزئیات نمی شوم زیرا اظهارات عمومی می تواند شانس موفقیت را تضعیف کند.

در گام دوم، سیستم های حمایت اجتماعی باید همه افراد نیازمند را با ترکیب مناسبی از غذا، پول نقد و حمایت از آب، بهداشت، تغذیه و معیشت تحت پوشش قرار دهند.گام سوم این است که هیچ پاسخی برای بحران غذایی بدون پاسخ به بحران مالی وجود ندارد.کشورهای فقیر و در حال توسعه باید به نقدینگی دسترسی داشته باشند تا بتوانند از همه نیازمندان حمایت اجتماعی کنند. موسسات مالی بین المللی باید با سرمایه گذاری های سخاوتمندانه برای جلوگیری از بحران بدهی جهانی وارد عمل شوند. در حالی که جهان در آستانه گرسنگی جمعی قرار دارد، این گزینه یک اولویت نیست بلکه یک اجبار است. در گام چهارم، دولت‌ها باید تولیدات کشاورزی را تقویت کنند و در سیستم‌های غذایی سرمایه‌گذاری بیشتری کنند و از تولیدکنندگان خرده‌مالک مواد غذایی محافظت نمایند. با قیمت های امروزی، کشاورزان خرد، توان خرید بذر، سوخت و کود را ندارند. دولت ها باید بتوانند با یارانه از آنها حمایت کنند و آنها را بدون واسطه به بازارهای مصرف متصل نمایند و گام پنجم اینکه برای جلوگیری از قحطی و کاهش گرسنگی، انواع عملیات بشردوستانه باید به طور کامل اجرا شود. سازمان های بشردوستانه سابقه اثبات شده ای در جلوگیری از قحطی دارند که نمونه آن در سودان جنوبی و یمن قابل رویت است. اما این سازمان ها به منابع مالی و غذایی نیاز دارند. این منابع باید با معافیت خرید مواد غذایی بشردوستانه از تحریم، مالیات و سایر محدودیت‌ها حمایت شوند.

ما از نزدیک چشم انداز امنیت غذایی جهانی را زیر نظر داریم و از قدرت خود برای انجام اقدامات فوری استفاده می کنیم. گروه جهانی واکنش سریع بحران غذا در سازمان ملل متحد، انرژی و توان مالی خود را برای مقابله با تأثیر بحران غذا بر افراد آسیب‌پذیر و شناسایی راه‌حل‌ها قرار داده است. بحران غذایی برای مرزها احترام قائل نیست و هیچ کشوری نمی تواند به تنهایی بر آن غلبه کند. تنها شانس ما برای رهایی میلیون ها نفر از گرسنگی این است که با هم، فوری و با همبستگی اقدام کنیم، چون فکر می کنم پایان دادن به گرسنگی در دسترس ما است. متشکرم.