نوام چامسکی

نوام چامسکی، فیلسوف، مورخ، زبان شناس، منتقد اجتماعی و فعال سیاسی آمریکایی، چندی پیش در اجلاس بین المللی جهان مترقی، سخنانی ایراد کرد. در اینجا خلاصه ای از این سخنان را مشاهده می کنید.

چامسکی: ما اکنون در لحظه تلاقی چند بحران شدید جهانی قرار گرفته ایم. بحران گرمایش جهانی، تهدید جنگ هسته ای و افزایش اقتدارگرایی سیاسی. این سه بحران سرنوشت انسان ها را به معنای واقعی به خطر انداخته است. من که اکنون ۹۴ ساله هستم و امید زیادی به ادامه حیات ندارم، به جوانان جهان هشدار می دهم که بشر در خطرناک ترین بزنگاه تاریخی خود قرار گرفته، تا جایی که در طول تاریخ ۱۰ هزار سال گذشته هیچگاه احتمال انقراض نسل انسان، بیشتر از زمان حاضر نبوده است.

در ۷۵ سال گذشته، بشریت همواره زیر سایه پدیده ای زندگی کرده که اگر چه توسط هوش انسانی ابداع شده، ولی از ظرفیت تخریب زیادی برخوردار است. ما بخشی از این ظرفیت را در ناکازاکی و هیروشیما دیده ایم. اخیراً به دلیل برنامه پیوستن اوکراین به ناتو، بین روسیه و اوکراین جنگی درگرفته. آنچه مسلم است با ادامه پیدا کردن این جنگ، منطقه روز به روز ویران تر خواهد شد و اگر فرصت‌هایی که از طریق مذاکره، برای حل و فصل این درگیری وجود دارد به خوبی دنبال نشود، ممکن است منطقه شمال اروپا به سوی یک جنگ هسته‌ای سوق پیدا کند. البته این تنها منطقه خطرناک اتمی در جهان نیست، بلکه مناقشه بین چین و آمریکا بر سر تایوان و تهدیدهای اتمی کره شمالی که بارها آمریکا و کره جنوبی را به حمله اتمی تهدید کرده و درگیری های منطقه خاورمیانه، از دیگر تنش هایی است که می تواند در نهایت، منجر به استفاده از سلاح اتمی شود.

در پایان جنگ جهانی دوم و پس از انفجار بمب های اتمی ژاپن، هرگز کسی فکر نمی کرد بشریت در حال ورود به شرایطی است که به مراتب خطرناک تر از انفجار بمب اتمی خواهد بود. در سال های پس از جنگ، فعالیت های انسانی، بگونه ای محیط زیست را ویران کرده که حتی قوی ترین بمب اتمی هم توان چنین تخریبی را ندارد. افزایش گازهای گلخانه ای به دلیل مصرف سرسام آور سوخت های فسیلی منجر به گرم شدن دمای کره زمین و تغییرات اقلیمی شده. نتیجه آن افزایش سرعت ذوب شدن یخ‌های قطبی و آتش سوزی های متعدد و وسیع در جنگل ها است. در همین مدت، دسترسی انسان به آب سالم و قابل شرب کاهش چشم گیری پیدا کرده و لطمه شدیدی به کشاورزی که منبع اصلی خوراک انسان ها است وارد شده. در نتیجه خطر گرسنگی و جنگ آب در تمام دنیا به شدت افزایش یافته است. برجسته ترین دانشمندان محیط زیست به ما هشدار می دهند که دیگر هیچ مهلتی برای هدر دادن وجود ندارد و می تواند یک فاجعه زیست محیطی بسیار خطرناک بشریت را به سرعت  به آخرالزمان نزدیک کند. ما اکنون با چشم انداز نابودی زندگی بشر بر روی زمین روبرو هستیم که در فاصله دوری از ما قرار ندارد، بلکه همین حالا به نقاط عطف برگشت ناپذیری نزدیک شده که بزودی هیچکس قدرت مقابله با آن را نخواهد داشت. این بدان معنا نیست که همه مردم دنیا در یک روز و یک ساعت می میرند، بلکه به معنای حرکت به سوی آینده ای است که در آن خوش شانس ها کسانی هستند که زودتر می میرند! البته هنوز ابزارهای مدیریت بحران در دسترس است، اما نه برای مدتی طولانی.

تنها امید بشریت برای فرار از این دو تهدید که ما را با چشم‌اندازی از نابودی مواجه کرده، رفتن به سوی دموکراسی است. شرایطی که شهروندان آگاه بتوانند وارد تصمیم گیری های حیاتی شوند و مستقیماً در مشورت ها و اقدامات سیاسی و محیط زیستی، اعمال نظر کنند. در شرایط فعلی این تنها دموکراسی است که آخرین روزنه امید بشر برای نجات جهان محسوب می شود، چون می تواند یک هم دلی و همکاری بین المللی برای مقابله با تهدیدات اقلیمی و پرهیز از جنگ بوجود آورد. بشریت می تواند در سایه دموکراسی به جای اینکه منابع جهان را خرج جنگ افروزی و منفعت طلبی کند، تمام قدرت خود را در راه کنترل تغییرات اقلیمی و نجات بشریت از چنگال گرسنگی و تشنگی صرف کند. اما حکمرانان فعلی، نه تنها از انجام اقدامات لازم و کافی برای نجات جهان امتناع می ورزند، بلکه با کوته نظری و منفعت جویی، حرکت به سوی فاجعه را تسریع کرده اند. اگر حکمرانان لعنت شده کنونی همچنان به بحران دیکتاتوری دامن بزنند، نفرینی بر جهانیان فرود خواهد آمد که نمونه کوچکی از آن را در اپیدمی تنفسی مرگبار کرونا مشاهده کردیم.

هنوز امیدی برای آینده بشر وجود دارد، هم اکنون بسیاری از جوانان هستند که به درستی از رفتار نسل گذشته وحشت زده شده‌اند و تلاش می‌کنند تا قبل از اینکه همه ما نابود شویم، جلوی این جنون را بگیرند. اغراق نیست اگر بگویم، سرنوشت انسان به نتیجه این مبارزه بستگی دارد.