پلاستیک در دهه های اخیر، به یکی از اصلی ترین وسایل آسایش مدرن تبدیل شده. در سال های اولیه، سرعت گسترش نقش پلاستیک در زندگی مردم محدود بود. تا اینکه با رایج شدن استفاده از آب بطری، ناگهان مصرف پلاستیک در مدت کوتاهی به شدت افزایش یافت. به گونه ای که هم اکنون در هر دقیقه یک میلیون بطری پلاستیکی در دنیا تولید می شود. از آغاز فروش آب در بطری پلاستیکی تا پایان سال ۲۰۲۰، در سراسر جهان ۵۰۰ میلیارد بطری پلاستیکی تولید شده است.
بطری های پلاستیکی معمولاً از ماده شیمیایی پلی اتیلن ترفتالات (Pet) ساخته می شوند که ترکیبی از مولکول های نفت و گاز است و تجزیه طبیعی آن ۴۰۰ سال طول می کشد. برای یک بطری پلاستیکی مصرف شده، معمولاً ۳ سرنوشت اتفاق می افتد. یا از محل دفن زباله سر در می آورد، یا از طریق جوی ها و رودخانه ها، به اقیانوس می ریزد و یا اینکه به اشکال مختلف جمع آوری و بازیافت می شود.
بطری هایی که به محل دفن زباله آورده می شوند، معمولاً در طبیعت رها می شوند و در لابه لای سایر زبالهها در معرض آفتاب و باران قرار می گیرند و یا در زیر خاک دفن می شوند. در هر دو حالت، پلاستیک در طول زمان، بخشی از مواد شیمیایی خود را در محیط رها می کند. زمانی که آب از میان این پلاستیک ها و سایر زباله ها عبور می کند، یک مایع مضر به نام شیرآبه تولید میشود که بسیار سمی است و می تواند خاک، آبهای زیرزمینی و اکوسیستم زندگی حیات وحش را مسموم کند. به دلیل مصرف گرا شدن جوامع و افزایش جمعیت، روز به روز وسعت محل های دفن زباله در کنار شهرها گسترش پیدا می کند و سطح بیشتری از طبیعت با این آلودگی ها مسموم می شود. در حال حاضر تمام شهرهای بزرگ جهان یا با بحران کمبود فضای دفع زباله مواجه هستند و یا به زودی دچار این مشکل خواهند شد.
بطری های رها شده در روان آب ها نیز پس از ماه ها سرگردانی به اقیانوس ها می رسند و در نهایت به گرداب های بزرگ دریایی که بطری ها در آنجا جمع می شوند افزوده می گردند. سپس در طول ماه ها در زیر حرارت و نور خورشید می شکنند و تبدیل به قطعات کوچک می شوند. قطعات پلاستیکی که در اقیانوس ها سرگردان هستند، به تدریج توسط پرندگان دریایی و ماهی ها بلعیده می شوند. تخمین زده می شود، تا دو دهه آینده وزن پلاستیک سرگردان در اقیانوس ها از وزن ماهی های موجود در دریا بیشتر شود. مطالعه ای که توسط دانشگاه پلیموث انجام شده نشان می دهد، یک سوم ماهی هایی که در انگلستان صید می شوند، حاوی تکه های کوچکی از پلاستیک هستند.
اما بطری هایی که به اشکال مختلف جمع آوری می شوند، معمولاً به کارگاه های بازیافت می روند و در آنجا پس از جدا شدن از انواع زباله، ابتدا خرد و سپس آسیاب می شوند. قطعات ریز آسیاب شده، شسته و ذوب میشوند و مجدداً تبدیل به مواد خام برای تولید انواع پلاستیک می گردند. بازیافت بطری های پلاستیکی، علاوه برصرفه جویی در مقدار زیادی مواد شیمیایی و آب و انرژی، از حجم زباله های شهری نیز تا حد زیادی می کاهد و از رها شدن بطری در طبیعت و اقیانوس ها جلوگیری می کند. متاسفانه در حال حاضر فقط ۱۰ درصد از بطری های تولید شده بازیافت می شوند و بقیه همچنان در طبیعت رها می گردند، آنهم در شرایطی که مرتباً به تولید بطری های پلاستیکی افزوده می شود. پیش بینی می شود در سال های آینده ۱۲ میلیارد تن پلاستیک در محل دفن زباله رها شوند. اگر بخواهیم با فاجعه بطری های پلاستیکی مواجه نشویم، باید برای بازیافت بطری های پلاستیکی در غالب یک طرح بین المللی، هرچه زودتر چاره اندیشی کنیم.
یک دیدگاه بنویسید