به مناسبت روز جهانی آب، خانم لورا کواک از موسسه IHE دلفت، در ماه می سال ۲۰۲۱ با دکتر یونگ جیانگ مصاحبه ای غیر حضوری انجام داد، تا از دیدگاه های تخصصی ایشان در مورد ارزش گذاری آب در چین مطلع شود. دکتر یونگ جیانگ مدرس ارشد اقتصاد منابع آب در دانشگاه دلفت هلند هستند و کارشان را با تدریس اقتصاد محیط و منابع آغاز کردند. اکنون تمرکز تحقیقات و آموزش خود را بر روی رویکرد اقتصادی آب قرار داده اند.

لورا کواک: ما امروز می خواهیم در مورد ارزش آب در چین با آقای یونگ جیانگ صحبت کنیم. آقای یونگ همه می دانند که آب در زندگی همه ارزش زیادی دارد. اما متاسفانه اهمیت واقعی آب به صورت اتوماتیک در ذهن مردم، به درک اهمیت آب تبدیل نمی شود و وقتی نوبت به مدیریت آب می رسد همچنان شاهد هستیم که آب زیادی هدر می رود و از حداکثر ظرفیت آب استفاده نمی شود و مقدار زیادی آب مرتباً آلوده می شود. آیا همه اینها بدین معنی است که ما به درستی آب را ارزیابی نمی کنیم؟

یونگ جیانگ: اسکار وایلد می گوید:”ما همه چیزهای که طبیعت در اختیارمان گذاشته بی ارزش می دانیم. “ انسان ها، حیوانات، درختان، گیاهان و تمام موجودات زنده، برای ادامه زندگی همیشه به مقداری آب وابسته هستند. ولی طبق گفته اسکار وایلد ارزش آب را نمی دانند و آن را به عنوان یک هدیه رایگان طبیعت در نظر می گیرند. من فکر می کنم یکی از اهداف روز جهانی آب، باید آشنا کردن جامعه بشری با ارزش واقعی آب باشد. دانستن ارزش آب بسیار مهم است، زیرا اگر ما ارزش آب را بدرستی ندانیم، تمام تصمیم گیری و سیاست گذاری های مربوط به آب، به راه اشتباه خواهد رفت. به عنوان مثال چون استفاده اقتصادی از آب صنعتی درآمد زیادی ایجاد می کند، این بخش به اندازه کافی مورد توجه قرار می گیرد. ولی از نظر تاثیرات محیط زیستی به دست فراموشی سپرده می شود. امروزه ما باید درک کنیم حمایت از اکوسیستم و محیط زیست بسیار مهم است و باید در اولویت قرار گیرد. یک مثال دیگر در مورد تصفیه فاضلاب است. ما باید تا جایی که امکان دارد فاضلاب ها را تصفیه کنیم، زیرا آب آلوده خسارات زیادی به محیط زیست و سلامت ما وارد می کند و حجم بزرگی از آب های جاری و زیر زمینی را آلوده و غیر قابل استفاده می کند. اما سیاست گذاران برای تصفیه فاضلاب، اولویت کمتری قائل هستند و بودجه کمتری برای آن تخصیص می دهند، اینکار یعنی آنها ارزش آب را به خوبی درک نکرده اند.

لورا کواک: شما در چین بدنیا آمده اید و در آنجا رشد کرده اید، سپس به هلند آمدید و پس از تحصیل مشغول کار و زندگی شدید، با توجه به این دو فرهنگه بودن، می خواستم دیدگاه شما را در مورد ارزش آب بدانم.

یونگ جیانگ: بله، من در استان هوبئی در نزدیکی شهر ووهان رشدکردم که منطقه کم آبی بود و ما باید برای تامیین آب مصرفی روزانه، راه زیادی می رفتیم تا به چاه آب برسیم. حالا در هلند هستم که آب سالم و پاک از شیر آب بیرون می آید. هرچند منطقه ما همیشه از کمبود آب رنج می برد، اما این آب خالص ترین و تمیزترین آب در کل منطقه بود. امروزه این شرایط در منطقه ما تغییر کرده، زیرا پساب های شهر هونان پس از تصفیه به منطقه ما منتقل می شود و مردم محلی از این آب برای آبیاری مزارع خود استفاده می کنند. بنابراین اکنون کمبود آب مشکل کمتری است، اما همین پساب تا حد زیادی سفره های آب زیرزمینی روستا را آلوده کرده است، بنابراین آب آشامیدنی ما دیگر به کیفیت سابق نیست. ما هروقت بخواهیم چیزی بدست آوریم، باید چیزی را از دست بدهیم.

لورا کواک: شرایط آب در کشور چین چگونه است؟

یونگ جیانگ: چین بخصوص در قسمت شمال کشور، با کمبود شدید آب روبرو است و کمبود آب مدت ها است که به عنوان یک مسئله اصلی، امنیت آب و توسعه پایدار چین را به چالش کشیده. کمبود منابع آب محلی و همچنین کاهش کیفیت آب به دلیل افزایش آلودگی، تأثیرات جدی بر محیط زیست و غذا و بهداشت جامعه گذاشته. در چنین شرایطی شیوه های استفاده بهینه از آب در چین به کمک آمده و تکنولوژی شیرین سازی آب دریا نیز به عنوان یک منبع جایگزین به خدمت گرفته شده. البته تمام این اقدامات فقط نقش محدودی در رفع کمبود آب دارند و همچنان ضرورت و اهمیت رویکردهای “نرم” برای مدیریت آب از اهمیت زیادی برخوردار است. کنترل مشکل آب از طریق آگاهی رسانی و رشد فرهنگی مردم، همچنان از پتانسیل بالایی برخوردار است، اما این کار به طراحی دقیق و سیاست گذاری استراتژیک نیاز دارد.

لورا کواک: شیوه ارزش گذاری اقتصادی برای آب در چین چگونه است؟

یونگ جیانگ: سه عامل در کمبود آب چین نقش دارند: توزیع ناموزون منابع آب. توسعه سریع اقتصادی و شهرنشینی با جمعیت زیاد که مرتباً در حال رشد هستند و مدیریت ضعیف منابع آب. تنظیم دو عامل اول بسیار سخت و درحد غیرممکن است. ولی بهبود مدیریت منابع آب، یک گزینه مناسب است که می تواند آسیب پذیری چین را نسبت به بحران آب کاهش دهد. بهبود مدیریت منابع آب یک کار طولانی مدت است که نیاز به یک رویکرد جامع با تلاش مداوم دارد. یکی از مهم ترین عوامل مدیریت آب، ارزش گذاری و قیمت آب محسوب می شود.

لورا کواک: شیوه قیمت گذاری برای آب در چین چگونه است؟

یونگ جیانگ: قیمت آب در چین توسط دولت تعیین می شود. افزایش قیمت آب از نظر سیاسی بحث برانگیز است. خانوارهای چینی به آب به عنوان کالای عمومی نگاه می کنند و در برابر افزایش قیمت آن مقاومت می کنند. مشکل کنترل قیمت آب از سوی دولت این است که قیمت ها اغلب بدون در نظر گرفتن عرضه و تقاضا تعیین می شود. اگر قرار بود شرکت های آب و برق مانند یک موسسه اقتصادی عمل کنند، اکنون قیمت آب هفت برابر بیشتر بود. یارانه های آب باعث هدر رفتن منابع آب و بهره وری اندک آب شده است. در طولانی مدت یارانه آب می تواند منابع کمیاب آب را کاهش دهد و منجر به هزینه های بالای اقتصادی شود. چند سالی است که دولت برای خانواده های شهری قیمت گذاری پلکانی را اعمال می کند. مثلاً  در پکن اگر خانوار شهری بیش از ۲۶۰ متر مکعب آب در ماه مصرف کند، هزینه مصرف آب شان تا سه برابر افزایش پیدا می کند. اصلاح قیمت گذاری برای خانوارهای شهری قدم خوبی است اما کاهش یارانه آب برای مصرف کنندگان صنعتی و کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. از ماه ژانویه امسال، وزارت منابع آب چین اصلاح قیمت برای مصرف کنندگان کشاورزی و صنعتی را در دستور کار خود قرار داده.

لورا کواک: از اینکه وقت خود را در اختیار من گذاشتید متشکرم.