انتخابات آمریکا به پایان رسید و نتایج اولیه آن خبر از پیروزی جو بایدن کاندیدای حزب دموکرات دارد. جو بایدن با ۷۷ سال سن، حریف قوی و مناسبی برای مقابله با ترامپ نبود. همچنین ”جو خواب آلود“ در مجموع سخنرانی هایش نشان داد، از قدرت تمرکز زیادی برخوردار نیست. او در ۲۱۰ سال گذشته، در بین ۴۵ رئیس جمهور منتخب آمریکا، رکورد پیرترین رئیس جمهوری را شکسته است. پس چه شد که جو بایدن توانست بیش از ۵۰ درصد آرای مردم آمریکا را کسب کند؟ به نظر می رسد روشنفکران و نخبگان جامعه آمریکا از تداوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ نگران شدند. نشریه نیویورک تایمز، پس از اتمام رای گیری آماری اعلام کرد که نشان می داد ۸۲ درصد از افرادی که در انتخابات شرکت کردند و مدرک دانشگاهی بالاتر از لیسانس داشتند، به جو بایدن رای داده بودند و اولویت ۷۲ درصد از رای دهندگان به بایدن، جلوگیری از افزایش مشکلات محیط زیست بوده.

دونالد ترامپ در انتخابات دوره قبل با شعار تولید شغل برای تمام آمریکایی ها وارد میدان شد و در این راستا قول داد، محدودیت های‌ استخراج زغال‌سنگ و نفت شیل را حذف کند و دست صنایع را در استفاده از سوخت های فسیلی، باز بگذارد. او پس از پیروزی، انبوهی از تغییرات را در سیاست های زیست محیطی ایالات متحده آغاز کرد. در دوره ترامپ ۱۲۵  قانون زیست محیطی که مردم را در برابر خطرات و تغییرات آب و هوایی محافظت می کند، لغو شد که بیش از ۴۲ تا از آنها مربوط به آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه ای بود. یکی از بدترین تصمیمات او خروج از توافق آب و هوایی پاریس بود. ترامپ علناَ اعلام کرد، گرم شدن هوای جهان را قبول ندارد و آن را جنگ روانی رقبای تجاری آمریکا می داند و در حالی که فصل زمستان بود، گفت”هوا امروز خیلی سرد است! “.

سالانه بیش از ۸۰/۰۰۰  تن گاز متان از تاسیسات ذخیره گاز طبیعی و سایت های تولید نفت آمریکا، وارد جو می شود. متان یکی از گازهای گلخانه ای است که گرم شدن کره زمین را تسریع می کند. در دوران دولت اوباما، قوانینی وضع شد تا تولید کنندگان سوخت، موظف باشند از فناوری های نظارت بر نشت گاز استفاده کنند. دولت ترامپ با این استدلال که استفاده از این تجهیزات سالیانه حدود ۲۰ میلیون دلار برای صنعت نفت و گاز هزینه دارد، قوانین کنترل متان را لغو کرد. در صورتی که چنین مبلغی برای شرکت های عظیم نفت و گاز مانند شل، اکسان و BP، بسیار ناچیز است. در واقع این کار بیشتر نوعی دهن کجی به قوانینی بود که اوباما برای حفاظت از محیط زیست وضع کرده بود.

روز قبل از تعطیلات ژانویه سال ۲۰۱۹، دونالد ترامپ، در یک سکوت خبری، دستور افزایش قطع درختان جنگل های ملی را به میزان ۴۰ درصد بیشتر از میزان مجاز صادر کرد. دلیلی هم که ارائه نمود، کاسته شدن از تعداد درخت ها برای جلوگیری از آتش سوزی بود.

در سال ۲۰۱۵ دولت اوباما قانونی تصویب کرد که تخلیه آلاینده هایی مانند کودها، سموم دفع آفات و مواد شیمیایی صنعتی به تالاب ها را محدود می کرد. در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۰، در حالی که ترامپ در سخنرانی های خود شعار ”آب پاک به شفافی کریستال“ را مطرح  می کرد، مقررات مربوط به مهار آلودگی رودخانه ها، دریاچه ها، نهرها و تالاب های کشور را لغو نمود. با رفع این قانون، صنایع و شرکت های زراعی اجازه پیدا کردند تا مجدداَ پسماندهای آلوده خود را بدون کنترل و مجوز، در آبراه ها تخلیه کنند.

دولت ترامپ برنامه زمان بندی حذف زغال سنگ از سوخت نیروگاه ها را بهم ریخت و حتی استفاده از زغال سنگ، برای سوخت نیروگاه های تولید برق را تقویت کرد. با این کار تولید زغال سنگ در دوران چهار ساله ریاست جمهوری ترامپ ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد.

جینا مک کارتی، رئیس سابق آژانس حفاظت از محیط زیست می گوید: “دولت ترامپ تاکنون همه تلاش خود را برای انکار علم محیط زیست و تحقیر دانشمندان انجام داده است.”  لیست تغییرات در قوانین محافظ و مخرب محیط زیست در دولت ترامپ بسیار طولانی است. یکی از آخرین اقدامات نیز خروج رسمی از توافقنامه آب و هوایی پاریس، آن هم در روز ۳ نوامبر، یعنی روز انتخابات بود. در عوض بایدن در مبارزات انتخاباتی خود قول داد به سرعت قوانین حفاظت از محیط زیست را اصلاح خواهد کرد و به معاهده پاریس بازخواهد گشت و قفل قوانین دست یافتن به کربن صفر را خواهد گشود. او قول داد ۱۰ میلیون شغل در رابطه با انرژی های پاک ایجاد نماید. مجموع این شرایط، باعث شد تا نخبگان آمریکا که معمولاَ در انتخابات شرکت نمی کردند، با تمام قدرت، در این دوره انتخابات شرکت کنند تا بتوانند در یک رفراندوم عمومی، رای خود را به محیط زیست بدهند.

کشور ما نیز به شدت از مشکلات محیط زیست، به خصوص مشکل کمبود آب رنج می برد. متخصصان کشور شیوه های مبارزه با کمبود آب آشامیدنی و بحران آب کشاورزی و تامین آب صنعتی را علمی و پایدار نمی دانند. آنها از قوانین حفاظت از محیط زیست و حیات وحش ناراضی هستند. نخبگان کشور از شرایط آلودگی هوای شهرهای بزرگ خسته شده اند. انتخابات ریاست جمهوری هم نزدیک است. با توجه به تجربه انتخابات آمریکا، شاید بد نباشد که کاندیدا های ایران نیز، این بار بیشتر توجه خود را بر روی محیط زیست متمرکز کنند. شاید بتوانند با مطرح کردن برنامه های مناسب علمی و عملی، در جهت حفاظت از آب، خاک، هوا و جنگل، نظر رای دهندگان را به سوی خود جلب کنند.
شهریار بدیعی