نخستین همه گیری ثبت شده در تاریخ، مربوط به آنفلوانزائی است که ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد، در بین النهرین شیوع پیدا کرد. اولین همه گیری پر تلفات هم در سال ۵۴۱ میلادی اتفاق افتاد. این همه گیری مربوط به طاعونی بود که در اروپا و غرب آسیا شایع شد و نیمی از مردم اروپا را نابود کرد. تعداد تلفات این همه گیری بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر برآورد می شود. در سال ۱۳۴۶ میلادی طاعون دیگری در اروپا، آسیا و شمال آفریقا اتفاق افتاد که نام آن را طاعون سیاه گذاشتند. این بیماری ۶ سال طول کشید و دستکم ۱۰۰ میلیون نفر را کشت.
در ۵۰۰ سال بعد، چندین بیماری واگیردار کوچک و بزرگ، در سرتاسر جهان اتفاق افتاد ولی دیگر هیچ کدام نتوانستند چهره جهان را عوض کنند. تا اینکه در سال ۱۹۱۸ همگیری یک آنفلوانزا، دو سوم دنیا را بیمار کرد و توانست تاثیر عمیقی بر کل جهان بگذارد. این همه گیری از خاور دور آمد و در چهار موج پی در پی، ظرف دو سال ۵۰۰ میلیون نفر، یعنی در حدود یک سوم جمعیت آن زمان را آلوده کرد و چون بزرگترین ضربه را به اسپانیا وارد نمود، نام آنفلوانزای اسپانیائی را بر آن گذاشتند. آمار تلفات این همه گیری در حدود ۵۰ میلیون نفر برآورد شده است.
در صد سال گذشته نیز چندین همه گیری کوچک و بزرگ مانند سارس، مرس، ابولا و زیکا اتفاق افتاده، تا اینکه در آخرین روزهای سال ۲۰۱۹ ویروس کووید-۱۹ از راه رسید و تاثیر عمیقی بر جهان گذاشت. البته آمدن این ویروس از سال ها قبل، پیش بینی شده بود، زیرا با توجه به اپیدمی های متعددی که در طول تاریخ اتفاق افتاده و بازگشت نسبتا منظم این اپیدمی ها، دیگر نیاز به نستراداموس و شاه نعمت الله نبود تا آمدن آن را پیش بینی کند. در اینجا با تعدادی از دانشمندان، محققان و سیاستمدارانی که آمدن ویروس کرونا را پیش بینی کردند، آشنا می شویم.
در سال ۲۰۰۵ دکتر مایکل اوسترولم، متخصص بیماری های عفونی آمریکا، پیش بینی کرد که بزودی یک بیماری همه گیر جهانی، میلیون ها نفر را در معرض خطر قرار خواهد داد و باعث ضربه اقتصادی سنگین خواهد شد. او ۱۵سال پیش در مقاله ای نوشت: ” زمان آماده سازی، برای همه گیری بعدی تمام شده، اکنون باید با قاطعیت و هدف عمل کنیم.”
در سال ۲۰۰۸ خانم سیلویا براون روزنامه نگار، کتابی نوشت به نام پایان روزها ‘End of Days’. او در قسمتی از این کتاب نوشته”در حدود سال ۲۰۲۰، یک بیماری شدید ریوی در سراسر جهان گسترش خواهد یافت و در برابر همه درمان های شناخته شده مقاومت می کند”.
در سال۲۰۱۰ یعنی یک دهه قبل، مقامات بهداشتی ایالت ماساچوست پیش بینی کردند که میلیون ها نفر به یک بیماری تنفسی جدید، مبتلا خواهند شد و احتمالاَ یک میلیون نفر احتیاج به معالجه سرپایی و ۸۰ هزار نفر نیاز به بستری شدن در بیمارستان خواهند داشت.
در سال ۲۰۱۱ استیون سودبرگ، فیلمی ساخت با نام سرایت Contagion که پیش بینی نسبتاٌ دقیقی از همه گیری ویروس کرونا در آن دیده می شود. در این فیلم، تاجری در جریان سفر به چین به ویروسی ناشناخته و مرگباری مبتلا میشود و دنیا را با یک بحران پزشکی دچار میکند.
در سال ۲۰۱۲ نویسنده ای به نام واکلو اسمیل (Vaclav Smil) در کتابی به نام “روند فاجعه جهانی” نوشت: پس از همه گیری های سال های گذشته، دنیا هیچ قدم مهمی برای پیشگیری در برابر ویروس هائی که در آینده خواهند آمد، برنداشته و مردم دنیا در این مورد بسیار آسیب پذیر هستند. احتمال بروز یک بیماری مسری جدید، در طی سال های آینده صد درصد است.
در سال ۲۰۱۵ بیل گیتس در سخنرانی خود در انجمن TEDاظهار داشت: هر ۲۰ سال یکبار احتمال زیاد وجود دارد که یک بیماری مسری، شیوع پیدا کند و با افزایش جمعیت جهان و تعداد سفرهای زیادی که انجام می شود، این بار شیوع بیماری بسیار سریع و وسیع خواهد بود. بنابراین دولت ها باید این موضوع را در اولویت کار خود قرار دهند. در حال حاضر ما برای همه گیری بعدی آماده نیستیم. بیل گیتس همچنین در دسامبر ۲۰۱۶ و در آستانه ریاست جمهور دونالد ترامپ، گزارشی به کاخ سفید ارائه کرد، به درباره خطرات بیماری همه گیر که در آینده خواهد آمد، اخطار داد. تیم اطلاعاتی دولت آمریکا نیز بعد از بررسی گزارش بیل گیتس، احتمال وقوع همه گیری در سال های آینده را تائید کردند.
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۸ دکتر رابرت جی وستر، متخصص ویروس شناس از دانشگاه دنور، کتابی منتشر کرد با نام “باز کردن اسرار یک ویروس” که همه گیر یک آنفولانزای جدید را پیش بینی نمود. او در این کتاب پرسید، آیا یک همه گیری کشنده و مخرب در راه است؟ و خود در پاسخ گفت: این موضوع دیر یا زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد. این همه گیری ممکن است میلیون ها نفر را پیش از کشف واکسن آن بکشد. وی نوشت: طبیعت دوباره بشریت را با چیزی شبیه ویروس آنفولانزا به چالش خواهد کشید و ما باید برای چنین شرایطی آماده شویم.
موضوع به همین جا ختم نمی شود. تعداد کسانی که کرونا را پیش بینی کردند زیاد هستند. دین کانتز در رمانی به نام چشمان تاریکی که در سال ۱۹۸۱ نوشت، به یک ویروس با عنوان «ووهان-۴۰۰» اشاره کرد. جرمی کونیندیک، مدیر سابق دفتر کمک های مالی ایالات متحده در امور بلایای طبیعی در سال ۲۰۱۷ پیش بینی کرد که بزودی یک بیماری، شبیه به همه گیر سال ۱۹۱۸ پدیدار خواهد شد. دانیل دیل، روزنامه نگار کانادائی در سال ۲۰۱۸ گفت: ارزیابی می شود که جهان در برابر شیوع یک بیماری مسری که می تواند منجر به انبوهی از مرگ و بیماری شود، در معرض خطر قرار دارد. دکتر لوسیانا بوریو متخصص بیماری های همه گیری، سال ها قبل در مورد تهدید بیماری آنفولانزای جدید هشدار داد و گفت: تهدید همه گیری آنفولانزا، نگرانی امنیتی شماره یک سلامت است.
ممکن است بعضی ها بخواهند با مطرح کردن نام کشور چین و شهر ووهان در بعضی از این پیش بینی ها، رنگ و بوئی از معجزه را به آن بدهند، در صورتی که هیچ شگفتی وجود ندارد، چون در بیشتر اپیدمی های طول تاریخ، کشور چین نقش داشته که احتمالاَ مربوط به جمعیت زیاد و تغذیه چینی ها از حیوانات وحشی می شود. در جوامع علمی، شهر ووهان به دلیل داشتن بازار فروش حیوانات وحشی مانند خفاش و پنگولین مدت زیادی است که در رابطه با شیوع ویروس های تاجی شکل، مطرح است.
یک دیدگاه بنویسید