همه گیری ویروس کرونا از ابتدا آمیخته با اقتصاد بود. کشور چین وقتی در نیمه ماه نوامبر سال ۲۰۱۹، مطلع شد که این ویروس در شهر ووهان شایع شده، از ترس زیان های اقتصادی و به امید کنترل سریع ویروس، خبر را منتشر نکرد. حتی پزشکانی که وجود این ویروس را مطرح کردند، مدتی به زندان انداخت. همین پنهان کاری ناشی از نگرانی اقتصادی، باعث شد به موقع در مورد کرونا اطلاع رسانی نشود و ویروس به صورت چراغ خاموش در دنیا حرکت کند. در چند هفته نخست، هر کشوری که به این ویروس آلوده می شد، به دلایل اقتصادی علاقه ای به اعلام رسمی شیوع آن نداشت. تا اینکه بالاخره راز آن از پرده بیرون افتاد و سازمان بهداشت جهانی، در تاریخ ۱۱ مارچ سال ۲۰۲۰، یعنی سه ماه و ۶ روز پس از شناسائی ویروس، همه گیری آن را رسماً اعلام نمود.
با تجربیاتی که مجامع علمی و پزشکی، از همه گیری های قبلی داشتند، می دانستند تنها راه کنترل بیماری واگیرداری که دارو و واکسن ندارد، فقط اعمال قرنطینه است. روشی که علاوه بر اثرات اجتماعی، صدمات بزرگی نیز به بدنه اقتصاد کشورها وارد می کرد. به همین دلیل اکثر کشورها، تا مدتی نسبت به اعلام قرنطینه تعلل کردند. در نهایت نیز به دلیل اشباع شدن تخت ها و تجهیزات بیمارستانی، یکی یکی مجبور شدند همراه با افت و خیزهائی، اقدام به قرنطینه نمایند. با شروع قرنطینه اکثر کسب و کارها و مراودات اجتماعی تعطیل شد و مردم با شعار “در خانه بمانید” زندانی خانه ها شدند. در پی آمد اعمال قرنطینه مرزها بسته شد، پروازها زمین گیر شد و صدمات سختی به صنعت حمل ونقل، صنعت توریست، صنعت تفریحات و سرگرمی و صدها رسته شغلی دیگر وارد آمد.
در آغاز خسارت های ناشی از ویروس کرونا، توسط دولت ها بسیار محدود و مقطعی ارزیابی می شدند و همه با خوش بینی فکر می کردند به زودی واکسن این ویروس ساخته خواهد شد و همه چیز به حالت عادی باز خواهد گشت. با گذشت زمان کم کم همه متوجه شدند که این ویروس قصد رفتن ندارد و برای مدتی طولانی در جهان خواهد ماند و علاوه بر آثار فرهنگی، اجتماعی و روانی عمیق، پی آمدهای اقتصادی سنگینی نیز خواهد داشت، پی آمد هائی که منجر به تغییرات ژرف در اجتماع خواهد شد.
تحت تاثیر خسارت های اقتصادی ویروس کرونا، ظرف مدت چند ماه، از حجم تقاضا برای خرید کالا و خدمات به شدت کاسته شد. مدیران مشاغل به دلیل افت درآمد، مجبور به تغییراتی از جمله کاستن از تعداد کارمندان و بستن شعبه های خود شدند. شرکت بریتیش ایرویز فقط ظرف دو روز۱۲۰۰۰ نفر از کارکنان خود را اخراج کرد تا ورشکست نشود. بنیانگذار شرکت Airbnb که محل سکونت ارزان قیمت برای توریست ها فراهم می کرد، گفت: به دلیل همه گیر ویروس کرونا، ۱۲ سال تلاش این موسسه، ظرف ۶ هفته از بین رفت. به دلیل تعطیل شدن مهمانی ها و گردهمآئی های هنری و تفریحی، تعدادی از صنایع لوکس جهان، تولید خود را متوقف کردند و شعب خود را در سراسر جهان بستند. شرکت های بزرگی مانند شانل، هرمس، رولکس، پاتک فلیپ، ویکتوریا سیکرت، از جمله موسساتی هستند که فعلاً تولید خود را متوقف کرده اند. فروشگاه لباس زارا تاکنون۱۲۰۰ شعبه خود را در سراسر جهان تعطیل کرده. فروشگاه های قهوه استارباکس۴۰۰ فروشگاه خود را که اکثراً در فرودگاه ها بود تعطیل نموده. شرکت لوازم ورزشی نایک مشغول فراهم کردن ۲۳ میلیارد دلار است تا مرحله دوم اخراج کارمندان خود را آغاز کند.
این روزها با کاسته شدن از رویدادهای اجتماعی و نرفتن مردم به سفرهای تفریحی و تعطیلات، تقاضا برای خرید اتومبیل نو کاهش چشمگیری پیدا کرده، در نتیجه تعدادی از کارخانه های اتومبیل سازی در حال ورشکست شدن هستند. از طرفی مردم به دلیل دور ماندن از تماس ناخواسته، حتی برای خرید کالاهای ضروری و کوچک خود، به سمت خرید آنلاین روی آورده اند. احتمال زیادی وجود دارد که بخش بازار و خرده فروشی، بزودی با بحران بزرگی روبرو شود. با کاهش فروش مغازه ها، رستوران ها و سایر مکان های تفریحی، امکان دارد در آینده قیمت املاک تجاری و پاساژها نیز به شدت افت کند.
اینها نمونه ها اندکی از وقایع اقتصادی هستند که اقتصاد دنیا را با بحران ورشکستگی روبرو کرده است. حالا نگرانی این است که با افزایش تعداد اخراجی ها و افزایش بیکاری و کاهش درآمدها، باز هم مبادله کالاها و خدمات، افت بیشتری کند و یک مارپیچ اقتصادی نزولی ایجاد شود. اگر موسسه و کاسبی شما هنوز پا برجا است، لطفاً با دقت و احتیاط رفتار کنید. این اتفاق ها، هنوز اثرات نیمه نخست سال و موج اول همه گیر کرونا است. نیمه دوم سال و موج های بعدی در راه هستند. فراموش نکنید چالش موسسات اقتصادی با ویروس کرونا هنوز با تمام قدرت اتفاق نیفتاده.
با سپاس
مسلما بیزنس های مرتبط با IT نه تنها صدمه نمیبینند بلکه رونق بیشتری خواهند داشت.
امیدوارم دانشمندان بزودی موفق به تولید واکسن این ویروس عجیب شوند.