اگر چه همه گیری ویروس کرونا یک بحران پزشکی است، ولی بزودی تبدیل به یک بحران اقتصادی خواهد شد. آمار مرگ و میر کرونا در سراسر دنیا، تاکنون نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر است، ولی حداقل ۴ میلیارد نفر تحت تاثیر عواقب اقتصادی کرونا قرار گرفته اند. همه گیری ویروس کرونا بسیاری از فعالیت های تجاری و کاسبی ها را منجمد کرده، مشاغل زیادی را تحت تاثیر قرار داده و اقتصاد جهان را دچار بحران عمیقی نموده. می توان گفت کرونا دومینو ورشکستگی ها را به حرکت در آورده.

 اولین نشانه بحران اقتصادی کرونا، در فوریه سال ۲۰۲۰ در بورس های بین المللی رویت شد. سقوط بازار جهانی سهام در ماه مارس با ۲۵ تا ۳۰ درصد افت، یک رکود اقتصادی سنگین را خبر داد، رکودی که طبق نظر صندوق بین المللی پول، شدت آن به مراتب بدتر از رکود بزرگ سال ۲۰۰۹ خواهد بود. پی آمد آن، آمار بیکاری در بسیاری از کشورها، به شکل غیر منتظره ای افزایش یافت. در سراسر جهان، فقط ظرف چند روز ۵۰ میلیون نفر در صنعت توریست بیکار شدند و آمار بیکاری آمریکا که قبل از شیوع کرونا ۳/۵ درصد بود، ظرف کمتر از سه ماه تا ۱۵ درصد افزایش یافت و تعداد بیکارانش به ۴۲ میلیون نفر رسید.

اکثر کشورهای جهان برای کنترل انتشار ویروس کرونا، تصمیم به برقراری قرنطینه گرفتند. به تدریج یک سوم مردم جهان وارد قرنطینه شدند و بیش از دو ماه از خانه خارج نشدند. این قرنطینه پی آمدهای اقتصادی فراوانی داشت، از جمله توقف اکثر رفت و آمدها، تعطیل شدن همه ورزش ها، بسته شدن تمام مکان های تفریحی و رستوران ها، توقف فعالیت کارخانه ها و کسب و کارها و صدها مورد دیگر. به همین دلیل حداقل روزی ۱۰۰ میلیون بشکه از مصرف نفت کاسته شد. با کاهش مصرف جهانی نفت بین روسیه، عربستان سعودی و آمریکا جنگی بر سر افزایش تولید و کاهش قیمت آغاز شد و قیمت نفت به سرعت تا ۳۰ درصد کاهش پیدا کرد. کاهش تولید و قیمت نفت، حداقل ۵۰۰ میلیارد دلار از سرمایه گذاری های اکتشافی و تولیدی نفت را کاهش داد و تعطیلی و بیکاری گسترده ای را در این صنعت بوجود آورد.

 یکی دیگر از قربانیان ویروس کرونا صنعت توریسم است. بعد از آغاز قرنطینه، ۹۰ درصد از سفرهای توریستی لغو و بسیاری از مراکز گردشگری دنیا مانند موزه ها، پارک های تفریحی و اماکن ورزشی، تعطیل شدند و تمام کسب و کارهای وابسته به این صنعت، مانند هتل ها، رستوران ها، تورهای مسافرتی و شرکت های هوایی تعطیل شدند. ۷۰ درصد ظرفیت شرکت های هوائی کاهش یافت، دو سوم هواپیماهای مسافرتی زمین گیر شد و ۸۰ درصد از مسیرهای پرواز بین المللی تعطیل شدند. به همین دلیل تعدادی از شرکت های هوائی ورشکست و تعدادی هم در یکدیگر ادغام شدند. انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (IATA) تخمین می زند، تاکنون خطوط هوایی حداقل ۳۱۴ میلیارد دلار از دست داده اند. سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) نیز تخمین می زند، ورود جهانگردان بین المللی در سراسر جهان، بیش از ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت و این صنعت حداقل ۹۰۰ میلیارد دلار زیان خواهد کرد.

پزشکان، دندان پزشکان، بیمارستان ها و کلیه حرفه های مرتبط با پزشکی، از جمله مشاغلی هستند که در دوران کرونا مراجعین خود را از دست دادند و به شدت زیان دیدند. کلیه جراحی های زیبایی که بخش بزرگی از درآمد پزشکان و بیمارستان ها را تامین می کند، برای مدتی طولانی تعطیل شد و کلیه عمل های غیر اورژانس به تاخیر افتاد. در نتیجه تعداد زیادی از کارکنان وابسته به حرفه پزشکی بیکار شدند، این روند همچنان ادامه دارد. مشاغل مرتبط با تفریحات مانند سینماها، سالن های نمایش، سالن های ورزشی، استخرها، پلاژها و پارک های تفریحی نیز به یکباره تعطیل شدند و به نظر نمی رسد به این زودی ها به شرایط قبلی خود بازگردند. دانشگاه ها، مدارس، مهد کودک ها و آموزشگاه ها، مدتی است تعطیل هستند و زیان سنگینی دیده اند.

با وجودی که قوانین قرنطینه در بخشی از دنیا به تدریج در حال برداشته شدن است، ولی بسیاری از مشاغل هنوز تعطیل هستند و ممکن است تا مدتی طولانی همچنان بسته بمانند. بعضی از مشاغل مجبورند برای همیشه تغییر ماهیت بدهند. مثلاً به نظر نمی رسد صنعت سینما این ریسک را بپذیرد و گروه های فیلمسازی را به صورت فشرده در کنار هم جمع کند و فیلمی گران قیمت بسازد و توقع داشته باشد که مردم به سینماها بروند و آن فیلم را در کنار هم ببینند. پس طبیعی است که صنعت سینما کوچک خواهد شد و ساختن فیلم برای پخش اینترنتی در دستور کار قرار خواهد گرفت. کشتی های توریستی هم آینده درخشانی ندارند و بعید است به این زودی ها تعداد زیادی توریست حاضر باشند، در یک محیط محدود و برای مدتی طولانی، در کنار هم مسافرت کنند.

مشاغلی هم که تاکنون راه اندازی شده اند، هنوز تا رسیدن به شرایط قبل از همه گیری کرونا فاصله زیاد دارند. مثلاً مشتری لباس فروشی ها که مدت زیادی خانه نشین بوده، درآمدش کاهش پیدا کرده و چون به عرفان کرونائی رسیده، تا مدتی مشتری خرید لباس جدید نخواهد بود. یا مثلاً فردی که آموخته موی خود را در خانه چگونه کوتاه کند، به سرعت به آرایشگاه ها باز نخواهد گشت. اینها فقط نوک قله کوه یخ مشکلات اقتصادی است که بیرون آمده، بیشتر کوه یخ در زیر آب است در آینده خود را نشان خواهد داد.