در سال ۲۰۱۱ میلادی سیل بزرگی در کشور تایلند اتفاق افتاد. در اثر این سیل تعداد زیادی از مجتمع های صنعتی تایلند به زیر آب فرو رفتند که منجر به تعطیلی چند ماهه کارخانه‌های تولیدکننده هارد دیسک و اختلال در تولید این محصول شد. تایلند یکی از مهم ترین کشورهای سازنده هارد درایو در جهان است و حذف نیمی از تولیدات دنیا، برای چند ماه باعث تاثیر عمیقی در بازار و قیمت کامپیوتر شد. در پی این اختلال، تولیدات غول‌های بزرگ فناوری کامپیوتر مانند اینتل، اپل و Dell که وابسته به قطعات تایلند بودند مورد تهدید قرار گرفت و هارد دیسک به مدت یک سال در تمام دنیا نایاب و قیمت آن تا ۵۰ درصد افزایش پیدا کرد. در همان زمان تعداد زیادی از اتومبیل های آماده تحویل این کشور نیز، بر اثر سیل پر از آب شدند. صنایع اتومبیل سازی تایلند برای آسوده خاطر کردن مشتریان، اعلام کردند که اتومبیل های آبگرفته را به آنها نخواهند فروخت و در جلو دوربین خبرگزاری ها، شروع به له کردن اتومبیل های آسیب دیده کردند و دل خیلی از آرزومندان اتومبیل را به درد آورند.
کشور تایلند دارای ۷۰ میلیون نفر جمعیت است. مهم ترین صادرات این کشور اتومبیل،کولر، برنج، محصولات کشاورزی، محصولات نساجی، پوشاک، محصولات شیلات، غذاهای دریایی، ترانزیستور و قطعات کامپیوتر است. توریسم هم یکی از مهم ترین منابع کسب درآمد ارزی تایلند است. این کشور در سال ۲۰۱۷ توانسته ۳۵ میلیون توریست را به طرف خود جلب کند و۳۰ میلیارد دلار ارز بدست آورد. بزرگترین کالای وارداتی این کشور فراورده های نفتی است چون ذخایر نفت تایلند بسیار ناچیز است. مصرف روزانه نفت خام در تایلند به ۸۰۰ هزار بشکه می رسد. تایلند برای واردات نفت مورد نیاز خود، سالانه ۱۷ میلیارد دلار هزینه می کند. متوسط رشد تورم تایلند در سال گذشته ۲ درصد و متوسط سود بانکی هم دو درصد بوده است.
کشور ترکیه که در همسایگی ما قرار دارد، دارای ۸۲ میلیون نفر جمعیت است. مهم ترین صادرات ترکیه صنایع نساجی، صنایع غذائی، خودروسازی، صنایع فولاد، لوازم خانگی، صنایع شیمیایی، داروسازی و ماشین سازی است. توریسم هم نقش بزرگی در کسب درآمد خارجی کشور ترکیه بازی می کند. این کشور با۴۰ میلیون توریستی که در سال ۲۰۱۵ وارد ترکیه شدند، رتبه ششم جهان از نظر توریست پذیری را کسب کرد و درآمدش بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار شد. واردات نفت ترکیه مانند تایلند روزانه ۸۰۰ هزار بشکه و هزینه سالیانه این کشور نیز برای خرید نفت حدود ۱۷ میلیارد دلار است. تورم ترکیه در سال گذشته ۱۸درصد و سود بانکی هم حدود ۱۸ درصد بود.
نرخ تورم ایران در سال گذشته ۳۰ درصد و نرخ سود بانکی آن ابتدا ۱۵ درصد و بعد تا ۲۴ درصد افزایش یافت. ایران تا قبل از دور دوم تحریم ها، روزانه دو میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت صادر می کرد که درآمد ارزی سالیانه آن حدود ۵۰ میلیارد دلار می شد. مقدار نفتی هم که در داخل کشور مصرف می شود، حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال است. یعنی کشور ایران با ۸۲ میلیون نفر جمعیت، که تقریباً برابر با کشورهای ترکیه و تایلند است، علاوه بر اینکه لااقل سالی ۳ میلیارد دلار سوخت اضافی مصرف می کند، سالی۱۷ میلیارد دلار نیز از محل خرید سوخت صرفه جوئی ارزی می کند. بعلاوه سالی۵۰ میلیارد دلار هم از نفت درآمد دارد. سایر درآمدهای صادراتی ایران حدود ۳۰ میلیارد دلار است، که فقط ۳/۵ میلیون دلار آن از صنعت توریسم است. نکته جالب اینکه اکثر اقلام صادرات غیر نفتی ایران باز هم به شکلی به نفت و میعانات نفتی و گاز بوتان و پلی اتیلن و مواد خام مانند سنگ آهن و مقداری هم پسته و فرش محدود می شود. در حالی که در آمد صادراتی تایلند اکثراً صنعتی و کشاورزی و حدود ۲۰۰ میلیارد دلار و درآمد صادرات ترکیه که اکثراً صنعتی و منسوجات و لباس است، به رقم۱۵۰میلیارد دلار می رسد. از طرفی تفاوت نرخ تورم و نرخ سود بانک در هر دوکشور ترکیه و تایلند صفر است در حالی که این تفاوت برای ایران حداقل به ۶ درصد می رسد.
“منابع ” به تنهایی تولید ثروت نمی کنند بلکه “مدیریت منابع ” است که ثروت تولید می کند. یکی از فقیرترین مناطق دنیا از نظر منابع طبیعی، بخش بزرگی از اروپا است. اروپائی که محتاج به نفت وگاز و آهن و طلا و اورانیوم و الماس و مس و آلومینیوم و محصولات کشاورزی دنیا است، ولی از دو قاره آسیا و آفریقا که سرشار از منابع طبیعی هستند، به مراتب ثروتمندتر است. چون از مدیریت منابع بهتری برخوردار است.
گیلان و مازندران که دو استان همجوار با دریای خزر و رشته کوه البرز هستند، همواره به عنوان دو استان مرطوب و پربارش کشور شناخته می‌شوند و از بارش نسبتاً زیادی برخوردارند. میانگین بارندگی سالیانه در نوار ساحلی استان مازندران برابر با ۹۷۷ میلیمتر است، این مقدار نسبت به متوسط بارندگی کل کشور که در سال گذشته ۲۳۰ میلیمتر بوده و میانگین بارندگی در کل جهان که ۸۶۰ میلی متر است، مقدار کافی به نظر می رسد. ولی جالب است بدانید در نوروز سال ۱۳۹۷ تعدادی از شهرهای ساحلی که پذیرای توریست ها بودند، دچار کمبود آب و قطعی موقت شدند، از جمله شهر ساحلی نور که چندین روز با جیره بندی آب مواجه شد. این دو استان پر آب مدتی است که به دلایل “ضعف مدیریت منابع ” دچار کم آبی شده اند. تا جائی که آمار می گوید: در سال جاری سطح زیر کشت برنج به دلیل کم آبی تا حد زیادی کاهش پیدا کرده.
کشوری که مصرف سرانه مردم شهر نشین آن ۳۰۰ لیتر در روز است و این رقم در تهران بزرگ که یک ششم جمعیت کشور را در خود جا داده، به رقم ۳۵۰ لیتر در روز می رسد. کشوری که راندمان آب کشاورزیش حدود ۳۰ درصد است. کشوری که با داشتن ۷۷۰ هزار حلقه چاه که نیمی از این تعداد غیر مجاز هستند، سفره های آب زیر زمینی را خالی کرده، به نظر می رسد بیشتر از اینکه از فقر منابع رنج ببرد، از فقر مدیریت منابع رنج می برد. بهتر است به جای نگرانی برای منابع آب، کمی هم نگران مدیریت منابع آب باشیم. ش.ب