در طول جریان حیات بر روی کره زمین، موجودات زنده همواره به منظور فرار از سرما و گرما، کمبود غذا و بلایای طبیعی، به مکان های مناسب تری مهاجرت کرده اند تا از امکانات زیستی بیشتری برخوردار باشند و زنده بمانند. در سال های اخیر به واسطه افزایش لجام گسیخته گرمایش زمین و پی آمدهای خطرناک آن، به تدریج کل کره زمین تبدیل به محیطی نامساعد برای سکونت شده و ظاهراً ساکنان آن اگر بخواهند منقرض نشوند، باید به مکان های مناسب تری در سایر کرات مهاجرت کنند.
اگر در یک شب بدون ابر به آسمان نگاه کنیم، با دیدن صدها میلیارد نقطه روشن که هر کدام نشان دهنده کهکشان هایی با میلیاردها خورشید و سیاره است، این امید در دل ما بیدار می شود که در کائنات حتماً مکان های مناسبی برای کوچ انسان ها پیدا خواهد شد و جای نگرانی برای خطر انقراض نسل بشر وجود ندارد! علم بشر محاسبه کرده که در حدود ۴۰۰ میلیارد کهکشان در کائنات وجود دارد که هر کهکشان از حدود ۶۰۰ میلیارد ستاره و سیاره تشکیل شده است. پس بهتر است دانشمندان در کائنات به دنبال مکان هایی بگردند که امکان ادامه حیات در آنجا وجود داشته باشد.
اولین شرط برای پیدا کردن سیاره ای که قابل سکونت باشد وجود آب مایع و حرارت معتدل بر روی یک سطح جامد است. با این شرط، بلافاصله تمام ستارگان فروزان که بسیار داغ هستند و سیاره های که به این ستارگان بیش از حد دور یا نزدیک هستند و در “منطقه قابل سُکنی” قرار ندارند، از لیست محل های قابل مهاجرت خط می خورند. اما نباید نا امید شد چون جهان به طرز غیر قابل تصوری بزرگ است. فقط در کهکشان راه شیری که به ما نزدیک است، حدود ۲۰ میلیارد سیاره وجود دارد که میتوانند شرایط زندگی را به صورت بالقوه داشته باشند.
ولی مشکل پیدا کردن جای مناسب به همین جا ختم نمی شود. یکی دیگر از ملزومات حیات وجود جَو مناسب برای حیات انسان است، جَوی که مانند جَو کُره زمین بتواند ما را از گزند اشعه گاما که به دلیل فعل و انفعالات اتمی ستارگان در کل جهان پخش می شود، مصون بدارد. اندازه یک سیاره در حفظ جو آن بسیار با اهمیت است. سیارات کم جِرم، به دلیل جاذبه اندک نمی توانند جَو را در اطراف خود نگاه دارد، از طرفی اگر جِرم سیارهای ۵۰ درصد بیشتر از زمین باشد، نیروی جاذبه قوی باعث افزایش غلظت گازهای “کشنده” در جَو آن میشود و ادامه حیات را ناممکن میسازد. با این شرایط، تعداد دیگری از سیاراتی که در “منطقه قابل سکونت” قرار دارند ولی فاقد جو مناسب هستند، از دور خارج می شوند.
نیاز بعدی برای ادامه حیات پدیده فصول است، مانند آنچه که هر سال در زمین اتفاق می افتد. داشتن چهار فصل به صورت هم زمان باعث تعادل نسبی حرارت در کل سیاره می شود. اتفاقی که در موقع همزدن آرام یک دیگ غذا بر سَر اجاق می افتد. دلیل پیدایش فصول در زمین، انحراف ۲۳ درجه ای محور آن نسبت به سطح مدار گردش زمین است. اگر این انحراف محور وجود نداشت کره زمین فقط یک فصل داشت و روزها هوا به شدت گرم و شب ها به شدت سرد می شد. در نتیجه مرتباً طوفان های شدید اتفاق می افتاد که زیستن را ناممکن می ساخت، پدیده ای که هم اکنون با شدت بسیار کم تر در کویرهای کره زمین اتفاق می افتد.
این انحراف میلیارد ها سال قبل، به دلیل برخورد یک شهاب سنگ عظیم با زمین ایجاد شد. در اثر خاک و سنگ به آسمان رفته از همین برخورد، کُره ماه در نزدیکی زمین به وجود آمد. جرم کره ماه باعث می شود که این انحراف به وسیله نیروی جاذبه خورشید مجدداً اصلاح نشود. این پدیده بسیار نایاب است و تا به حال سیاره ای کشف نشده که با چنین انحراف مناسبی، به دور ستاره خود به چرخد.
اگر فرض کنیم بشریت بتواند سیاره ای پیدا کند که همه شرایط زیست انسان را دارا باشد، باید دید فاصله آن از کره زمین چقدر است؟ تاکنون نزدیک ترین سیاره ای که خصوصیات شبیه به کره زمین را دارد، سیاره planet TOI-700e نام دارد که توسط آزمایشگاه JPL ناسا کشف شده و در فاصله ۱۰۰ سال نوری از زمین قرار گرفته. یعنی اگر بخواهیم با سرعت نور (که امری غیر ممکن برای ماده است) به این سیاره برویم، فقط ۱۰۰ سال در راه رفت خواهیم بود.
به نظر می رسد با این پارامترهای پیچیده و با این فواصل عظیم، بهتر است امیدمان را از کائنات برای جلوگیری از انقراض نسل بشر بر داریم و قدر سیاره سبز پر از اکسیژن و گل و گیاه خود را بدانیم و به خوبی از آن مراقبت نماییم و به خوشی در آن زندگی کنیم.
یک دیدگاه بنویسید