همانطور که کامپیوتر و موبایل برای انجام وظایف متنوع خود، احتیاج به نرم افزار و برنامه دارند، بدن موجودات زنده نیز برای کنترل اعمال حیاتی خود احتیاج به انواع برنامه های خاص یا App دارند. مثلاً شما وقتی نیاز به تاکسی دارید، از نرم افزار تپسی یا اسنپ استفاده می کنید. بدن هم برای خنثی کردن قند اضافی و مضر بدن، احتیاج به App انسولین دارد. به این نرم افزار های بدن موجود زنده، هورمون گفته می شود. تعداد آنها در انسان به بیش از ۵۰ نوع می رسد. عملکرد تعدادی از این اپلیکیشن های انسانی یا هورمون ها در رابطه با شادی، خوشحالی و رضایت است. اصلی ترین هورمون های مسئول تامین شادی، چهار هورمون دوپامین، سروتونین، اکسی توسین و اندورفین هستند.
هر یک از این چهار هورمون، مانند اپیلیکیشن های مختلف هر یک در زمینه خاص، وظایفی را برعهده دارند. این هورمون ها به صورت اتوماتیک در بدن تولید می شوند و به نظر نمی رسد ما نقش خاصی در تولید آنها داشته باشیم. در صورتی که ما می توانیم با راهکار های مختلف، سطح ترشح هورمون های شادی را در بدن خود افزایش دهیم. یکی از راهکار ها استفاده از انواع داروها است . این راهکار فقط در مواقع حاد، بوسیله پزشک متخصص تجویز می شود و میزان مصرف و نوع آن را هم باید پزشک مشخص کند. البته راهکارهای ساده، طبیعی و بی خطری نیز وجود دارد که می توانید بدون استفاده از دارو، ترشح هورمون های بدن خود را بالا ببرید. هر فرد می تواند بوسیله افکار و رفتار متناسب و موثر، سطح هر یک از هورمون های شادی آور را در بدن خود افزایش دهد. البته روش آن برای هر هورمون متفاوت است.
۱- دوپامین هورمونی است که به ما انگیزه می دهد تا برای رسیدن به هدف ها و خواسته هایمان تلاش کنیم. این هورمون زمانی که به اهدافمان می رسیم، حس عمیق لذت و شادمانی را در ما ایجاد می کند. کمبود دوپامین در مغز باعث می شود عزت نفس ما کم شود و خود را ناتوان احساس کنیم و مدام کارهای امروز را به فردا بیندازیم. بیشترین سطح ترشح دوپامین زمانی اتفاق می افتد که ما به موفقیت مهمی دست پیدا کنیم. معمولاً بعد از رسیدن به یک هدف بزرگ، دوپامین زیادی ترشح می شود، سپس این میزان کاهش پیدا می کند. برای حفظ مستمر ترشح دوپامین، بهتر است اهداف بزرگ خود را به چندین هدف کوچک تقسیم کنید. در این صورت به جای اینکه مغز فقط موقع رسیدن به آن هدف بزرگ دوپامین ترشح کند، هر زمان که یک پیروزی کوچکتر بدست می آید، دوپامین ترشح خواهد کرد. از طرفی بهتر است قبل از رسیدن به هدف فعلی خود، سعی کنید یک هدف جدید برای خودتان در نظر بگیرید تا از سطح هورمون دوپامین در بدنتان کاسته نشود.
۲- سروتونین یکی دیگر از هورمون های شادی آور است که در فرد احساس اهمیت و موثر بودن ایجاد می کند و زمانی که میزان سروتونین پایین بیاید به انسان حس تنهایی و افسردگی دست می دهد. حال ببینیم چگونه می توان میزان سروتونین را بالا برد؟ همیشه یادآوری و قدردانی از بابت چیزهایی که در گذشته از آنها شاد شده ایم، باعث افزایش میزان سروتونین در بدن می شود. فعالیت های فرهنگی و کارهای گروهی نیز ترشح سروتونین را بالا می برد. از طرفی اشعه فرابنفش آفتاب نیز در تولید سروتونین موثر است، پس بهتر است لااقل روزی بیست دقیقه در هوای آزاد پیاده روی کنید.
۳- اکسی توسین به هورمون نوازش مشهور است و باعث تقویت رابطه دوستانه و عاشقانه و ایجاد صمیمیت و اعتماد می شود. ترشح این انتقال دهنده عصبی، با بغل کردن و نوازش کردن افزایش پیدا می کند. یکی دیگر از سطوح بالای ترشح اکسی توسین، در هنگام لذت جنسی و در دوران زایمان و شیردهی مادران اتفاق می افتد. در زمان هدیه دادن و هدیه گرفتن نیز میزان اکسی توسین افزایش پیدا می کند. بنابراین می شود با یک هدیه کوچک، با مناسبت یا بی مناسبت، رابطه خود را با اطرافیان تقویت کنید و سطح ترشح اکسی توکسین را در مغز بالا ببرید.
۴- اندورفین در واقع مورفین طبیعی بدن است که در زمان حادثه، به عنوان مسکن و آرامبخش عمل می کند. این هورمون در پاسخ به درد ترشح می شود و موجب کاهش اضطراب و افسردگی می گردد. احساس سرخوشی که بعد از ورزش در افراد ایجاد می شود به دلیل ترشح اندروفین است. ورزش کوهنوردی و ترامپولین بیشترین تحریک را برای ترشح اندروفین ایجاد می کند. علاوه بر ورزش، خندیدن هم یکی از راه های ترشح اندروفین است، پس بهتر است حس شوخ طبی خودتان را تقویت کنید و در برنامه های مفرح و کمدی شرکت کنید. پژوهش ها نشان داده، شکلات تلخ و ادویه های تند هم می توانند باعث ترشح اندورفین در مغز شوند. رایحه وانیل و اسطوخودوس هم اثر مناسبی بر اندروفین دارند.
یک دیدگاه بنویسید