کیسه های پلاستیکی که مصرف آن در دنیا روزافزون است، خطرات متنوعی برای محیط زیست ایجاد می کنند. مهم ترین خطر، غیرقابل بازیافت بودن و عمر طولانی کیسه ها در محیط زیست است. اکثر کیسه های پلاستیکی موجود در بازار معمولاً بیش از ۵۰ سال در محیط زیست باقی می مانند تا تجزیه شوند. از طرفی مراحل بازیافت آنها بسیار پیچیده است و به دلیل حجم اندک مواد اولیه وآلوده شدن سریع به مواد فاسد شدنی، معمولاً مورد توجه سیستم های بازیافت قرار نمی گیرند و در طبیعت رها می شوند. این کیسه ها معمولاً باعث مسدود شدن سیستم جمع آوری آب های سطحی شده، سیل ایجاد می کنند و درنهایت از طریق رودخانه ها به آبگیرها و دریاها می روند و باعث مرگ لاکپشت ها، پرندگان و ماهی ها می شوند. اکنون در شکم ۵۰ درصد از گاو هائی که به کشتارگاه می روند، حداقل۲۰ کیسه پلاستیکی وجود دارد. این پلاستیک ها به سیستم تغذیه دام ها آسیب می رساند و دام را بیمار می کند. بعلاوه در مناطقی که زباله ها را می سوزانند، گاز سمی و خطرناکی از سوختن این زباله، به هوا وارد می شود.
چندی پیش مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد، قطعنامه ای را با عنوان”رسیدگی به آلودگی محصولات پلاستیکی یکبار مصرف” تصویب کرد. این قطعنامه دولت ها و بخش خصوصی را ترغیب می کند تا برای مدیریت صحیح پلاستیک ها اقدامات جامعی انجام دهند و در صورت لزوم قوانین بازدارنده ای را اجرا کنند. اولین کشوری که در سال ۲۰۰۲ به این پیام پاسخ مثبت داد و مصرف کیسه پلاستیکی را ممنوع کرد، بنگلادش بود. در این کشور همه ساله تعداد زیادی از مردم در جریان سیل های موسمی کشته می شوند که یکی از دلایلش مسدود شدن سیستم های زهکشی با انواع مواد بسته بندی از جمله کیسه های پلاستیکی است.
با وجود اینکه آفریقا از فقیرترین مناطق جهان است، ولی در مبارزه با پلاستیک پیشرو است. تاکنون ۳۱ کشور از شرق و جنوب آفریقا مقررات ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی را اعمال کرده اند. در بین آفریقائی ها کشور رواندا توانسته لقب اولین کشور بدون پلاستیک جهان را بدست آورد. این کشور در سال ۲۰۰۸ قوانین مربوط به ممنوعیت پلاستیک غیر قابل تجزیه را به اجرا گذاشت و حالا پس از گذشت ۱۰ سال، شهر کیگالی که پایتخت این کشور است، عنوان پاک ترین شهر آفریقا را به خود اختصاص داده. اخیراً کشورآفریقایی کنیا، که تاکنون ماهیانه حدود ۲۴ میلیون کیسه پلاستیکی مصرف میکرد، به همسایگان خود در شرق آفریقا پیوست و آخرین مرحله از اجرای قانون ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی را آغاز کرد. از این پس قاضی ها در کنیا می توانند کسانی را که از این قانون سرپیچی کنند، حداکثر به ۳۸ هزار دلار جریمه نقدی و یا ۴ سال زندان محکوم نمایند. کنیا یک فرصت شش ماهه برای سازگار شدن مردم با قانون جدید در نظر گرفته بود که این فرصت نیز در ۲۷ آگست(شهریور) به پایان رسید. قضات این کشور در مدت کوتاهی ۳۰۰ نفر را به جریمه هایی بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار و ۱۸ نفر را به هشت ماه زندان محکوم کردند. البته سخت ترین محکومیت که مدت یک سال زندان بود، برای یکی از تولید کنندگان کیسه های پلاستیکی صادر شد. دولت کنیا معتقد است این مجازات ها به حفظ محیط زیست کمک زیادی میکند.
در آغاز این طرح، تولید کنندگان کیسههای پلاستیکی و بعضی از مردم با آن مخالفت کردهاند. آنها می گفتند با توجه به اینکه کنیا صادر کننده عمده کیسه های پلاستیکی در منطقه است، این قانون موجب از بین رفتن هزاران فرصت شغلی میشود. در عمل ۱۷۶ کارگاه تعطیل شد و ۶۰ هزار شغل نیز از بین رفت. برخی از تولیدکنندگان کیسه پلاستیکی مشاغل خود را تعطیل کردند و برخی دیگر به کشورهای دیگر نقل مکان نمودند. ولی دولت کنیا اعلام کرد که هزینه کیسه پلاستیک های رها شده در طبیعت به مراتب بیشتر از مشاغل از دست رفته است. کم کم در اثر این قانون فرصت های تجاری جدیدی ایجاد شد و شرکت های تولیدی کیسه های پلاستیکی فعالیت خود را بر تولید کیسه های پارچه ای، کیسه های بافته شده از الیاف طبیعی و پاکت های کاغذی متمرکز کردند.
به جز آفریقا ۴۰ کشور دیگر جهان از جمله چین، فرانسه، ایتالیا، استرالیا، بنگلادش، کامبوج، هند، اندونزی، مالزی و تایوان نیز مصرف کیسه های پلاستیکی را یا ممنوع و یا محدود کرده اند و کم کم مبارزه با مصرف کیسه های پلاستیکی، دارد تبدیل به یک جنبش جهانی می شود.
یک دیدگاه بنویسید