مدت ها است در بعضی از نقاط جهان، فراهم کردن آب شرب از منابع باران و برف و منابع زیر زمینی ناممکن شده است. پیش بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰، تقاضا برای آب شرب و بهداشتی، تریلیون ها متر مکعب از میزان آب شیرین موجود در جهان فراتر رود و بنظر می رسد نمک‌زدایی از آب دریاها تنها راه پایداری است که برای تامین آب مورد نیاز مردم جهان باقی مانده. در حال حاضر حدود ۱ درصد از آب بهداشتی جهان با فرایند نمک زدایی و توسط ۲۰ هزار کارخانه در جهان تامین می شود که تقریباً همه آنها در خشکی قرار دارند. اکثر این کارخانه‌ها در عربستان، امارات، کویت، بریتانیا، چین، آمریکا، برزیل، آفریقای جنوبی و استرالیا احداث شده‌اند. اگر بخواهیم نیاز مردم جهان به آب را تا سال ۲۰۳۰ را برطرف کنیم، این میزان باید به ۲۰ درصد افزایش پیدا کند، یعنی ۴۰۰ هزار کارخانه آب شیرین کن باید کارکنند تا ظرفیت به ۲۰ برابر برسد.
نمک زدایی یا به عبارتی شیرین کردن آب اقیانوس ها آنهم در ابعاد وسیع، یک فرآیند آلاینده محسوب می شود. اولاً شیرین کردن آب به انرژی زیادی احتیاج دارد که معمولاً از سوخت های فسیلی تامین می شود و گاز گلخانه ای تولید می کند. ثانیاً در تاسیسات آب شیرین کن، مقدار زیادی آب نمک غلیط و سایر آلاینده ها تولید می شود که اگر به درستی دفع نشوند، باعث آلودگی شدید محیط زیست می گردد.
نمک زدایی معمولاً به دو روش حرارتی و یا غشایی (اسموزی) انجام می شود که هر دو روش نیاز به انرژی فراوانی دارند. این میزان انرژی علاوه بر گران بودن، مقدار زیادی گاز کربن تولید می کند و برگرمایش جهانی می افزاید. از طرفی برای جلوگیری از مرگ و میر آبزیان و سایر تخریب های زیست محیطی و همچنین اجتناب از آب های آلوده ساحلی، معمولاً تاسیسات آب شیرین کن، آب مورد نیاز خود را بوسیله لوله هایی که در دریا شناور است، از قسمت های عمیق تر و دور تر دریا برداشت می کنند. پمپاژ چنین حجم بزرگی از آب آنهم از فاصله دور، نیازمند به انرژی زیادی است.
گزارش جدیدی از ژاپن نشان می دهد که استفاده از نیروگاه‌های نمک‌زدایی در مقیاس بزرگ، سلامت دریاها را تهدید می‌کند. چون از فرایند نمک زدایی به ازاء هر لیتر آب شیرین ۵/۱ لیتر آب نمک با غلظت زیاد تولید می شود که یا باید در حوضچه ها، نمک آن خشک شود و یا دوباره آب نمک غلیظ به دریا ریخته شود. حوضچه های خشک کردن نمک، عامل پراکنده شدن نمک هستند و اضافه کردن این میزان از آب شور در قسمت محدودی از اقیانوس که نزدیک تاسیسات است علاوه بر نابود کردن آبزیان آن منطقه، پروسه نمک زدایی را سخت تر می کند چون آب برداشت شده نیز شورتر خواهد بود.
راه‌حل‌هایی که اخیراً پیشنهاد شده، استفاده از شناوری هایی است که مجهز به تجهیزات نمک‌زدایی هستند. این کشتی‌ها، با راکتور هسته‌ای کار می‌کنند و می‌توانند در نزدیکی جزایر و سواحل، آب را شیرین کنند و در مخازن خود ذخیره نمایند. سپس آن را در نزدیکترین محل استفاده تحویل دهند.
این شیوه چندین امتیاز مهم دارد.کارخانه‌های نمک‌زدایی شناور احتیاج به زمین ساحلی ندارند. آب را مستقیماً از میانه دریا و کوتاه ترین فاصله برداشت می کنند و به پمپاژ قوی نیاز ندارند. محل برداشت آب به نسبت شرایط و رعایت زیستگاه آبزیان و مرجان ها می تواند مرتباً رصد و انتخاب شود. آب نمک اضافی در حال حرکت و بدون هزینه اضافی، به تدریج در دریا رها می شود و چون اقیانوس ها بسیار وسیع هستند، این آب شور تاثیر زیاد و خطرناکی بر شوری آب دریا نخواهند داشت. کارخانه های سوار بر کشتی می توانند در ظرفیت های متفاوت و نسبت به نیاز منطقه، کوچک یا بزرگ ساخته شوند. آب شیرین تولید شده بدون نیاز به لوله کشی در سطح زمین و بدون نیاز به پمپاژ می تواند به آسانی در اختیار مصرف کننده در محل های مختلف قرار بگیرد. هزینه سوخت آن پائین است و انرژی اتمی پاک و بدون کربن است. تمام این مزایا باعث می شود که آب شیرین، ارزانتر و سریع تر بدست مصرف کننده برسد.
اجرای این طرح به خصوص با درنظر گرفتن سوخت اتمی مورد نیاز، ممکن است به نظر دست‌نیافتی بیاید. ولی هم اکنون اکثر شناورها و زیر دریایی های اتمی قدرت های نظامی بزرگ، مانند آمریکا، روسیه، فرانسه وانگلستان، آب بهداشتی مورد نیاز کشتی ها و پرسنل خود را که ممکن است ماه ها بر روی آب بمانند و به ساحل نیایند، به همین شکل البته در ابعادی کوچکتر تامین می کنند.
انرژی هسته‌ای کشتی‌های مخصوص نمک‌زدایی می‌تواند از ۵ تا ۷۰ مگاوات متغییر باشد. مثلاً با نیروی هسته‌ای پنج مگاواتی، می‌توان هر روز ۳۵ هزار متر مکعب آب نوشیدنی بدست آورد که معادل آب ۱۴ استخر شنای المپیک است. عربستان، هم اکنون سه شناور کوچک نمک‌زدایی را از شرکت Core Power تحویل گرفته. پس شاید بتوان گفت، استفاده از سیستم های نمک‌زدایی شناور اتمی، هم اکنون شروع به کار کرده است.
یک دیدگاه بنویسید