عده ای از روانشناسان بعد از تحقیقاتی که بر روی افراد شرور انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که همه انسان ها دارای یک “شخصیت تاریکی” در وجود خود هستند. این وجه از شخصیت، آنها را به طرف رفتارهای غیر اخلاقی و ضد اجتماعی تحریک می کند. در مورد افرادی که تمایل زیادی به سود شخصی دارند و حاضرند به قیمت آسیب رساندن به دیگران، به اهداف خود برسند این تحریک به خوبی عمل می کند و آنها را به یک فرد شرور تبدیل می نماید. اینگونه افراد همواره با اعتقادات و باورهای خاص خود، رفتارهای بدخواهانه را توجیه می کنند و احساس گناه و خجالت اجتماعی به آنها دست نمی دهد. چنین افرادی در صورتی که برای آنها نفعی وجود نداشته باشد، به دیگران کمک نمی کنند و نمی خواهند هیچ نقشی در موفقیت دیگران بازی کنند. آنها نسبت به موفقیت دیگران حسود هستند و اگر اتفاق خوبی برای کسی بیفتد، خوشحال نخواهند شد.
دانشمندان بر ۹ ویژگی که در روانشناسی و ادبیات، در مورد قسمت تاریک شخصیت انسانی مطرح است، تحقیق کردند. این بررسی در جرم شناسی و رفتاری شناسی نیز قابل توجه است. شما اگر بخواهید شخصیت تاریک کسی را ارزیابی کنید، باید این ۹ ویژگی را مورد بررسی قرار دهید. هرچه تعداد این ویژگی های آن فرد بیشتر باشد، تمایلات شرورانه نزد او بیشتر و عمیق تر است. فقط فراموش نکنید که باید بسیار صادقانه (و بدون شرارت) ویژگی ها را بررسی کنید.
۱- خودپرستی: کسی که خواستهها و لذت شخصی خود را بر خواستههای دیگران و منافع اجتماع ترجیح می دهد، دچار یک خودپرستی عمیق است و همین خصیصه او را از حقایق موجود در محیطش دور نگه میدارد. اینگونه افراد با خود فکر می کنند، ” اگر صادقانه قضاوت کنند، من لایق حق بیشتری هستم.“
۲- عدم پایبندی به اخلاق: اصول اجتماعی مربوط به تمایز بین رفتار درست و غلط یا خوب و بد را اخلاق می گویند. فرد غیر اخلاقی بقدری خود را بزرگ میبیند که باور میکند قوانین عرفی و اخلاقی در مورد او صادق نیست و او نباید به آنها پایبند باشد. اینگونه افراد با خود فکر می کنند، ”خیلی سخت است اگر بخواهم پیشرفت کنم، بدون اینکه اصول اخلاقی را دور بزنم.“
۳- ماکیاولیسم: افراد با خصیصه ماکیاولیستی معتقد هستند که هدف وسیله را توجیه می کند و آنها می توانند از هر راهی که شده، حتی دور زدن یا شکستن قوانین، تقلب، سرقت و دروغ، به خواستههای خود برسند. اینگونه افراد با خود فکر می کنند، ” من اگر لازم باشد هر کاری می کنم و هر چیزی می گویم تا به خواسته ام برسم.“
۴- خودشیفتگی: نارسیسم یا خودشیفته کسی است که به باورهای شخصی خود بیش از حد تکیه می کند و دچار عشق افراطی به خودش است. اینگونه افراد با خود فکر می کنند،” سزاوارتر از دیگران هستم و باید تلاش کنم تا دیگران بدانند که من سرآمد تر همه هستم.“
۵- بی ترحمی: اگر کسی از انتقال حس محبت به دیگران ناتوان باشد و رنج دیگران را احساس نکند و دچار بی احساسی و نداشتن حس ترحم به انسان و حیوان و طبیعت باشد، بی ترحم محسوب می شود. اینگونه افراد با خود فکر می کنند،” هر کسی هر بلایی به سرش بیاید حتماً حقش است.“
۶- سایکوپاتی: کسی که احساس ارزشمند بودن بیش از حد دارد، بسیار خود محور است و در فعالیتهای تیمی و اجتماعی حس همدلی ندارد، می توان سایکوپات باشد. اینگونه افراد با خود فکر می کنند،” من خیلی خاص و متفاوت هستم. چندانکه همه مدام این موضوع را به من گوشزد می کنند.“
۷- سادیسم: کسی که رفتارهای ظالمانه یا تحقیرآمیز را نسبت به دیگران اعمال می کند، یا عمداً برای نشان دادن قدرت و تسلط خود و یا لذت و تفریح، درد و رنج جسمی، جنسی یا روانی به دیگران تحمیل می کند، دچار سادیسم است. اینگونه افراد با خود فکر می کنند،” چقدر اذیت کردن و آزار دادن مردم جالب و هیجان انگیز است.“
۸- منفعت طلبی: این خصوصیت ویژگی افرادی است که به صورت افراطی تمایل به ایجاد منفعت، مزیت، لذت و خوشبختی برای خود دارند، بدون اینکه به منفعت و خوشبختی دیگران توجه داشته باشند. اینگونه افراد با خود فکر می کنند،” من دوست دارم از هر راه زیرکانه و حتی ناجوانمردانه، مسیر یک اتفاق را به سمت منفعت خودم سوق بدهم.“
۹- کینه ورزی: این خصوصیت از نوع غضب و دشمنی است که در دل پنهان است و آنها با کوچکترین انگیزه ای میل به آسیب رساندن پیدا می کنند. این آسیب می تواند اجتماعی، مالی، جسمی یا احساسی باشد. اینگونه افراد با خود فکر می کنند،” اگرلازم باشد هر کاری بتوانم می کنم تا دیگران تنبیهی و رنجی که حق شان است، دریافت کنند.“
اینها ریشههای اصلی ۹ خصیصه شخصیت تاریک است که زمینه ساز بدی های دیگر می شوند. ناهنجاری های روانی و اجتماعی نسبی هستند و از درجات بسیار ضعیف و نامحسوس آغاز می شوند و تا مرز جنون ادامه پیدا می کنند. پس شما هم در ارزیابی خود فراموش نکنید که باید شدت وضعف ناهنجاری ها را در نظر بگیرید.
یک دیدگاه بنویسید