برخی از بهترین و ابتکاری ترین افکار خلاقانه انسان زمانی بروز می کند که ذهن آرام باشد و درگیر دریافت اطلاعات فراوان و زائد نباشد. با خود تصور کنید اگر ارشمیدوس یک تلفن هوشمند ضد آب با خود به داخل حمام برده بود، وقتی در آب غوطه ور می شد، آیا می توانست نیروی شناوری را کشف کند؟ اگر نیوتون در باغ منزلش یک موبایل در دست داشت و ایمیل هایش را کنترل می کرد، آیا با افتادن سیب از درخت، قانون جاذبه در ذهنش شکل می گرفت؟

اگر هم اکنون یک تلفن هوشمند در دست دارید، احتمالاً از آخرین باری که به دور دست خیره شده اید و فقط رویاپردازی و تفکر انتزاعی کرده اید، مدت زیادی گذشته است! این روزها تلفن های هوشمند باعث شده اند، مغز ما دائماً درگیر و مشغول باشد و نتواند به مدت طولانی، بر روی یک موضوع ثابت تمرکز کند. از طرفی تلفن های هوشمند یکی از عوامل بزرگ حواس پرتی و یک منبع مشغول کردن مداوم ذهن به موضوعات پراکنده هستند.

مغز برای خلاقیت و پردازش ایده های خلاقانه به آرامش و سکون نیاز دارد. تلفن همراه دائماً ذهن ما را مشغول به خود می کند و به خلاقیت ما آسیب می زند. این تلفن ها باعث شده اند هر زمان که وقت اضافی داریم، فوراً به شبکه های اجتماعی و ایمیل متصل و در اینترنت گشت و گذار کنیم یا مشغول یک بازی کامپیوتری شویم. از طرفی تلفن های هوشمند ما را به صورت شبانه روزی در دسترس قرار داده اند. حتی خواب راحت شبانه به دلیل زنگ های اخطار پیام ها آشفته شده است. مجموعه این شرایط، استرس را بسیار افزایش می دهد و قدرت تفکر و تصمیم گیری را از ما سلب می کند.

انجمن رادیولوژی شمال آمریکا RSNA بر اساس بررسی اسکن مغز افرادی که از تلفن هوشمند استفاده می کنند به این نتیجه رسیده که در سال های اخیر، خطر بروز اعتیاد به تلفن های هوشمند، به ویژه در کودکان و جوانان به شدت افزایش یافته. خطری که موجب ایجاد عدم تعادل در مغز می شود. امروزه بسیاری از کودکان به تلفن همراه اعتیاد پیدا کرده اند. حتی دیده می شود کودکان در هنگام غذا خوردن، چندین بار به صفحه گوشی هوشمند خود نگاه می کنند و دکمه های آن را فشار می دهند. این اتفاقی است که روز به روز در حال گسترش است و تقصیر آن نیز کاملاً بر گردن والدین است.

زمانی که کودک بی حوصله است یا بهانه گیری می کند و در زمانی که به سرگرمی نیاز دارد، دادن یک گوشی هوشمند به دستش می تواند از نظر پدر و مادر بسیار موثر و کار ساز باشد، اما این کار پیامدهای جدی و خطرناکی دارد. یک مطالعه جدید از دانشگاه (ELTE) در بوداپست، مجارستان نشان می دهد، کودکان پیش دبستانی و دبستانی که به طور مکرر از تلفن های هوشمند استفاده می کنند، ممکن است از نظر هنری یا اجتماعی رشد کمتری پیدا کنند و خلاقیت کمتری داشته باشند. تحقیقات همچنین نشان داده که تلفن های هوشمند تأثیرات منفی بر سلامت کودکان و افزایش استرس و اضطراب آنها دارد.

از نظر فکری، کودکانی که از دستگاه های اینترنتی مانند تلفن هوشمند و تبلت استفاده می کنند، تمایل دارند بیشتر روی جزئیات تمرکز کنند و کمتر به تصویر جامع اطراف خود توجه نمایند. محققان در یک آزمایش، تعدادی از کودکان پیش دبستانی را تحت نظر گرفتند و دریافتند، فقط ۶ دقیقه عمل متوالی ترکاندن بادکنک ها در بازی دیجیتالی”به بادکنک ها شلیک کن“ کافی است تا شیوه توجه و تمرکز بر روی جزئیات را به کودک القا کند. ولی کودکانی که یک بازی آنالوگ مانند”شوت کردن توپ واقعی به طرف دروازه“ را انجام دادند، یک تمرکز وسیع بر کل محیط اطراف پیدا کردند و انواع خلاقیت ها را در بازی از خود بروز دادند.

اگر تلفن های هوشمند واقعاً به خلاقیت ما و کودکان ما آسیب می رساند، چگونه می توان بدون از دست دادن مواهب و امکانات آن، از تاثیر مخربش بر خلاقیت جلوگیری کرد؟ راه حل آسان نیست ولی ساده است. ما باید زمان کمتری را با گوشی هوشمند خود صرف کنیم. هم اکنون بخشی از مردم جهان، هر روز حدود ۳ ساعت از وقت خود را صرف تلفن های هوشمند می کنند که احتمالاً حدود ۲۰ درصد آن ضروری و لازم است. ولی بیش از دو ساعت از این مدت، وقت تلف شده محسوب می شود، وقتی که می تواند در جهت سایر فعالیت های خلاقانه زندگی سپری شود. ما باید یاد بگیریم به استفاده بی دلیل از تلفن هوشمند نه بگوییم. نه گفتن به تلفن هوشمند، در زمان هایی که استفاده از آن لازم و ضروری نیست، به شما کمک می کند به زندگی واقعی برگردید و خلاقیت های خود و فرزندان تان را تقویت کنید.