اعتماد به نفس یکی از اصلی‌ترین محرک‌های موفقیت است. البته اعتماد به نفس یک موضوع نسبی است. کسی در دنیا وجود ندارد که اعتماد به نفس مطلق داشته باشد و هیچ کس نیست که مطلقاً و در همه موارد اعتماد به نفس نداشته باشد. بسیار از افراد اعتماد به نفس بالائی دارند ولی در بعضی از مواقع، اعتماد به نفسشان ضعیف عمل می کند. بعضی از افراد هم که علائم متعددی از کمبود آن را در خود دارند، در بعضی از موضوع ها با اعتماد به نفس خوب عمل می کنند.
اعتماد به نفس به دو عامل ترس و آگاهی وابسته است. هرچه آگاهی ما از یک موضوع کمتر باشد، ناچار ترس ما از آن موضوع بیشتر می شود و اعتماد به نفس ما پائین می آید. در نتیجه این ترس، کسی که اعتماد به نفس مناسبی و کافی نداشته باشد، معمولاً تصویر نامناسبی از خود در ذهن دارد و در بیشتر امور زندگی اش از یک نگاه منفی برخوردار می شود و همیشه منتظر شکست است. بعلاوه از نظر احساسی، فیزیکی یا روان‌شناختی ضعیف می شود. پس بهتر است قبل از هر چیز، علائم کمبود آن را بشناسیم، چون با شناخت این علائم می‌توانید ویژگی نامطلوب و مشکلات احتمالی خود را شناسایی و رفع کنیم. از طرفی می توانیم رفتار دیگران را بهتر درک کنیم و اگر با فردی رو‌به‌رو شدیم که علائم کمبود اعتماد به نفس دارد، با او راحت‌تر ارتباط برقرار خواهیم کرد.
۱- عدم انتقادپذیر: یکی از علائم کمبود اعتماد به نفس، این است که فرد در برابر انتقاد دیگران دلیل سازی و بهانه‌تراشی می کند و از شنیدن نقد سایرین آزرده خاطر می‌شود و این ناراحتی بر روی بقیه تصمیم گیری هایش اثر می‌گذارد. برای حل این مشکل، بهتر است انتقادپذیر باشید، به آرامی به نقد و نظر دیگران گوش کنید و با بررسی و تحلیل آن نقد، تصمیم گیری کنید. اگر کسی در مورد مسئله‌ای از شما انتقاد اصولی و سازنده کرد، از او نرنجید و سعی کنید در صورت منطقی بودن، نقص خود را رفع نمائید.
۲- ترس از ابراز نظر و عقیده: فردی که اعتماد به نفس ضعیفی دارد از اظهار نظر می ترسد، چون نگران است دیگران نظر او را قبول نداشته باشند و فکر می کند ممکن است نظر غلط و مضحکی بدهد که نتایج مخربی برای شخصیت او داشته باشد. برای حل این مشکل عادت کنید اول فکر کنید سپس ابراز عقیده نمائید. بعد از اینکه فکر کردید و جوانب حرف خود را سنجیدید، نظر خود را شجاعانه و آرام و شمرده ابراز کنید و مطمئن باشید، با این شیوه ترس و پشیمانی برای‌تان به بار نخواهد آمد.
۳- عقب نشینی سریع در بحث: فردی که اعتماد به نفس کافی ندارد، چون توان متقاعد کردن دیگران را در خود نمی‌بیند، حتی وقتی که حق با او است، در بحث‌ها سریعاً عقب‌نشینی می کند. اینگونه افراد باید بدانند با ابراز نکردن عقاید و دفاع نکردن از ایده‌های خود، در واقع به افکار، آگاهی و خواسته‌های خودشان توهین می‌کنند. هر کس به اندازه دیگران حق دارد دیدگاه خود را بیان کند. همیشه با آرامش و احترام و بدون عصبانیت، نظر خود را مطرح کنید، حتی اگر غلط باشد.
۴- زود تسلیم شدن: یکی دیگر از علائم، زود تسلیم شدن است. فردی که کمبود اعتماد به نفس دارد، آن‌قدر انرژی‌های منفی در درونش وجود دارد که دیگر رمقی برای به کرسی نشاندن اهداف و رؤیاهایش در او باقی نمی ماند. البته در نهایت این گونه افراد مترصد هستند که طبق نظر مطرح نشده خودشان رفتار کنند. نظری که بر روی آن بحث و گفتگو و تبادل نظر نشده، پس می تواند غلط و مخرب باشد. باید خود را باور داشته باشید، به آرزوها و خواست های خود احترام بگذارید و برای آنها مبارزه کنید و از شکست نهراسید.
۵- تغییر عقیده سریع: فردی که از اعتماد به نفس ضعیف برخوردار است، تحت تأثیر عوامل و افراد مختلف، به سرعت نظرش عوض می‌شود و به اصطلاح دمدمی مزاج است. مدام شک می‌کند و از این شاخه به آن شاخه می‌پرد. بهتر است بعد از فکر کردن، با صراحت نظر خود را مطرح کنید و بعد تصمیم گیری کنید. بعد از این مراحل تصمیم خود را دیگر به سرعت تغییر ندهید و اجازه دهید زمان تکلیف درست و غلط بودن تصمیم شما را مشخص کند. پایمردی کردن بر روی یک تصمیم، هر چقدر هم که غلط باشد، لااقل یک تجربه بزرگ به دنبال خواهد داشت. در هر صورت نباید گوش خود را بر روی حرف های منطقی ببندید و از آن طرف بام بیفتید.
۶- توجیه اشتباهات و انداختن تقصیرات به گردن دیگران: هر کس ممکن است اشتباه کند. اما کسی که کمبود اعتماد به نفس دارد، مدام دلیل‌تراشی می‌کند و تقصیر ها را گردن شرایط یا دیگران می اندازد. در واقع می‌خواهد به دیگران ثابت کند که ارزشمند است و هیچ وقت اشتباه نمی‌کند. با این کار مسئولیت را از خود سلب می کند و از پذیرش بار نتایج اشتباهات، شانه خالی می‌کند. اشتباهات خود را قبول کنید تا بتوانید از آن عبرت بگیرید و برای حل آنها چاره اندیشی کنید.
۷- ترس از تغییر: یکی دیگر از علائم کمبود اعتماد به نفس ترس از تغییر است. اینگونه از افراد حتی اگر در وضعیت کاری یا زندگی نامناسبی باشند، میلی به تغییر ندارند. دلیلش این است که موقعیت فعلی برایشان آشنا و موقعیت بعد از تغییر، برایشان ناشناس است. آنها می‌ترسند توان لازم برای مدیریت چالش‌های ناشی از تغییر را نداشته باشند. اگر از شرایط خود ناراضی هستید از تغییرات استقبال کنید، چون چاره ای برای بهبود شرایط به جز تغییر وجود ندارد.
۸- مدام خود را با دیگران مقایسه می‌کنند: از دیگر علائم کمبود اعتماد به نفس، مقایسه خود با دیگران است، به ویژه مقایسه با افرادی که موفق‌تر هستند. افرادی که کمبود اعتماد به نفس دارند، به جای اینکه بر روی مسیر خود تمرکز کنند، مدام نگاه‌شان به دیگران است. مقایسه کردن با دیگران مسخره‌ترین کار ممکن است. همان‌طور که بعضی از افراد از شما موفق‌تر هستند، دسته‌ای دیگر نیز وجود دارند که شما از آنها برتر هستید و این روند تا انتهای دنیا ادامه دارد. پس خودتان را فقط و فقط با شخص خودتان مقایسه کنید. مهم‌ترین رقیب شما خودتان هستید.
یک دیدگاه بنویسید