در دنیا سارقانی هستند که به جای زورگیری، کیف‌قاپی، جیب بری یا کف زنی، با اندکی بهره هوشی، دست به سرقت و کلاهبرداری می زنند. معمولاً به این گونه از افراد مجرمان یقه سفید می گویند. با گسترش روز افزون فضای مجازی و انجام بسیاری از امور مالی و بانکی توسط اینترنت، این روزها بر تعداد کلاهبرداران اینترنتی و شیوه های کلاهبرداری آنها افزوده می شود و ما هر لحظه در خطر هستیم تا با کمی بی مبالاتی و یا طمع، در دام مجرمان اینترنتی بیفتیم و مال خود را از دست بدهیم. در این مقاله با روش‌های کلاهبرداران اینترنتی و راه‌های پیشگیری از آن آشنا می شویم.
۱-کلاهبرداری نیجریه ای
این شیوه یکی از قدیمی ترین روش های کلاهبرداری اینترنتی است و چون بیشترین تعداد آن از کشور نیجریه سرچشمه می گیرد، به این نام خوانده می شود. در این شیوه ایمیلی از طرف فردی ارسال می شود. او ادعا می کند که قرار است مبلغ زیادی پول بدست آورد و از شما برای طی کردن مراحل قانونی، تا آزادسازی کامل پول خود کمک می طلبد. او به شما قول می دهد در پایان کار، مبالغ زیادی پول به شما خواهد داد. انواع مدارک را هم برایتان می فرستد و نسبت به میزان تمایل و احساسات شما، میزان هزینه ها را بالا می برد. پس از مدتی شما متوجه خواهید شد که فرد کلاه بردار در هیچ کدام از قول هایش صداقت ندارد و پولی هم در کار نیست. یکی دیگر از روش های نیجریه ای، معمولاً برای تجار و بازرگانان استفاده می شود. مجرمان اینترنتی بانفوذ به نشانی پست الکترونیکی بازرگانان از داد و ستد آنها با شرکت‌های بین‌المللی باخبر می‌شوند. سپس با یک پست الکترونیکی که بسیار مشابه شرکت خارجی است، با تاجر وارد مذاکره می‌شوند و با یک پیشنهاد فریبنده و ارسال پروفورما و دادن یک شماره حساب، درخواست پول می کنند تا ترتیب حمل کالا داده شود. وقتی پول واریز می شود و بعد از مدتی خبری از ارسال محموله نیست، تاجر با شرکت طرف معامله تماس می گیرد و متوجه کلاهبرداری و واریز پول به حساب کلاهبرداران به جای شرکت اصلی می‌شود. به دلیل فعالیت این کلاهبرداران در کشورهای خارجی، شناسایی و دستگیری آنها غیر ممکن است.
۲- فیشینگ ( به قلاب انداختن)
این شیوه کلاهبرداری بدین خاطر فیشینگ نامیده شده که کلاهبردارها یک لینک ساختگی، به همراه پیامی طمع برانگیز یا فریبکارانه، مثل قلاب ماهیگیری در صفحات مجازی قرار می دهند، سپس منتظر می مانند تا افراد به دام آن ها بیفتند. این روش رتبه نخست جرایم اینترنتی را به خود اختصاص داده. در این روش کلاهبرداران با ساختن صفحات جعلی مشابه درگاه اصلی بانک‌ها، یا در قالب خرید اینترنتی، شماره کارت، رمز دوم و کد cvv2 شما را به دست آورده و در فرصتی مناسب اقدام به برداشت از حساب شما می‌کنند. یکی از کسانی که با این شیوه کلاهبرداری کرده، روش کار خود را چنین توضیح می دهد: “چند سال پیش با راه‌اندازی سایت خرید آنلاین کارم را شروع کردم. در این سایت اجناس بازار را با ۲۰ درصد تخفیف قرار می دادم و با ساختن صفحه‌ای جعلی، هنگامی که مشتریانم می‌خواستند هزینه کالا را بپردازند، اطلاعات بانکی آنها را سرقت کرده و در فرصتی مناسب از حسابشان پول برداشت می‌کردم.”
۳- اسکیمینگ( کش رفتن)
در این روش اسکیمرها با قرار دادن مدارهای مغناطیسی در دستگاه‌های کارتخوان، اطلاعات کارت‌ بانکی مشتریان را ذخیره می‌کنند و رمزی را که مشتری وارد دستگاه کرده به خاطر می سپارند. سپس با تخلیه اطلاعات، یک کارت جعلی می سازند و از حساب مشتری سرقت‌های میلیونی می‌کنند. البته براساس آمار پلیس فتا در این روش که در حال فراگیر شدن است، مجرمان ممکن است به عنوان پرسنل یک فروشگاه، دستگاه اسکیمر را داخل کارتخوان قرار داده و بدون اطلاع صاحب مغازه، اطلاعات مشتریان را سرقت کنند.
۴- استفاده از رسید خودپرداز
سارقان با برداشتن رسیدهای خودپرداز و شناسایی صاحب حساب و مراجعه به بانک، با ارائه مدارک جعلی حسابی به نام خود باز کرده و با دریافت کارت بانکی اقدام به برداشت غیرمجاز از طعمه خود می‌کنند. یکی از کسانی که با این روش کلاهبرداری کرده می گوید: “با پرسه‌زنی در کنار دستگاه‌های خودپرداز، رسیدهای بانکی جا مانده را نگاه می‌کردم و هر حسابی را که پول زیادی در آن بود، شناسایی و با مراجعه به بانک، اطلاعات صاحب حساب را به دست می‌آوردم. سپس با مدارک جعلی درخواست عابر بانک کرده و از این طریق حساب را خالی می‌کردم.”
۵- اعلام برنده شدن در قرعه‌کشی
در این روش کلاهبرداران با معرفی خود به عنوان مجری تلویزیونی یا صاحبان موسسات صاحب نام و یا دایر کردن سایت‌های قرعه‌کشی، به افراد اعلام می‌کنند که مبلغی برنده شده اند و با گرفتن شماره کارت، مدعی می‌شوند “جایزه شما را ظرف ۲۴ ساعت به حسابتان واریز خواهیم کرد”. شیادان اینترنتی روز بعد با قربانی تماس می گیرند و مدعی می‌شوند پول به حساب آنها واریز کرده اند. هنگامی که قربانی برای بررسی، به حساب خود مراجعه می‌کند، متوجه می‌شود پولی در کار نیست، ناچار با کلاهبرداران تماس می‌گیرد. در این لحظه کلاهبرداران با چرب‌زبانی طعمه خود را پای دستگاه خودپرداز کشانده و معمولاً با راهنمائی او به قسمت زبان انگلیسی، به جای واریز پول، از حساب آنها برداشت می‌کنند.
۶- سایت‌های شرط‌بندی
امروزه انواع شرط‌بندی به سایت‌های اینترنتی راه یافته و کلاهبرداران سالانه میلیاردها تومان از این طریق به جیب می‌زنند. در این روش به دلیل این‌که از هر فرد مبلغ کمی کلاهبرداری می‌شود، مردم به خاطر پایین بودن مبلغ و ترس از برملا شدن جرم شرط‌بندی، از شکایت صرف‌نظر می‌کنند. شیوه کار به این شکل است که در فضای مجازی سایت هائی به شما پیشنهاد می کنند که مثلاً نتایج فوتبال راپیش بینی کنید. ابتدا برای عضویت در این سایت ها مبلغی دریافت می شود. طبق قوانین سایت تا مبلغ برد شما به حد معینی نرسد حق برداشت را ندارید. این سایت ها به شکلی برنامه ریزی شده اندکه ابتدا به شما اجازه می دهند مبالغی را برنده شوید، بعد مرحله باخت شروع می شود. وقتی چند ماهی از فعالیت این سایت ها بگذرد، به یکباره تعطیل می شوند و چون کارشان غیرقانونی است هیچ دسترسی به مدیران آن وجود ندارد.
اینها تنها روش های کلاهبرداری اینترنتی نیست و ده ها روش دیگر مانند: دام های کاریابی، کلاهبرداری از طریق جمع آوری اعانه برای بلایای طبیعی و فاجعه های انسانی، تله تورهای مسافرتی،کلاهبرداری از طریق فروش وسایل دست دوم، فروش کالای تقبلی و برگزار کردن حراج های تقلبی، از دیگر روش ها است. متاسفانه هر روز این روش ها رنگ و لعاب تازه ای به خود می گیرند و ممکن است هر کسی را به دام بیندازند. برای مصون ماندن از این نوع کلاهبرداری از گشت زدن های بی مورد در فضای مجازی پرهیز کنید، اطلاعات اساسی خود را در اختیار سرویس های نامعتبر اینترنتی قرار ندهید و بدانید پشت هر پیشنهاد پر منفعت یک کلاهبردار نشسته است.